Fisika-Kimika

Hezkuntza ekosoziala, larrialdi garairako

Hezkuntza ekosoziala, larrialdi garairako

Ikasleak klima aldaketaz kontzientziatzeko helburuarekin, hezkuntza curriculumak aldatu zituzten Hego Euskal Herriko erakundeek, eta ikastetxeak egokitzen ari dira orain.

Zenbait adituren iritziz, baso eskolek ekarpen garrantzitsua egin dezakete.

Airearen kalitate ona, airean

Airearen kalitate ona, airean

Nahiz eta legezko mailak bete, euskal hirigune nagusien airearen kalitatea ez da ona osasun irizpideen arabera. Bestalde, erakundeek ez dute diagnostikoa egitea errazten.

Zulo beltz masiboa Esne Bidean

Zulo beltz masiboa Esne Bidean

Oraingoz galaxiako izar zulo beltz handiena dena topatu dute: Eguzkiak baino 33 aldiz masa handiagoa du. Haren inguruan orbitatzen duen izarrari esker ikusi dute, eta Lurretik 2.000 argi urtera dago.

Pedro Miguel Etxenike: «Ezagutzaren lorpenik handiena ezjakintasuna areagotzea da»

Pedro Miguel Etxenike: «Ezagutzaren lorpenik handiena ezjakintasuna areagotzea da»

Ibilbide luzea du zientzian Pedro Miguel Etxenikek (Izaba, Nafarroa, 1950). Zientzia, eta, batez ere, fisika «xarma» handiko arloa dela uste du. Nafarroako Ikastolen Federazioaren NIE saria jaso berri du.

Inoiz baino energia nuklear gehiago produzituko da aurten

Inoiz baino energia nuklear gehiago produzituko da aurten

Txinak eta Indiak mundu osoko energia nuklearraren erdia baino gehiago ekoitziko dute 2026an. Frantzian mantentze lanengatik denbora batez geldirik egon diren erreaktore batzuk berriro jarriko dituzte martxan, eta Japonian ere beste batzuk berriro irekiko dituztela iragarri dute

Euskal Herriko ekialdean tenperaturak azkarrago igotzen ari dira mendebaldean baino

Euskal Herriko ekialdean tenperaturak azkarrago igotzen ari dira mendebaldean baino

Berrogei urtean 1,2 eta 1,7 artean berotu dira batez besteko tenperaturak. Berotze joera orokorra izan arren, datuak ez dira berdin aldatzen ari toki guztietan, ekialdean tenperaturak azkarrago igotzen ari baitira mendebaldean baino. Segur aski, Mediterraneoaren eraginak zerikusia izango du horretan.

Erregai fosiletatik at trantsizioa bideratzeko adostasuna

Erregai fosiletatik at trantsizioa bideratzeko adostasuna

Onartu dute COP28ko amaierako testua: ez du zehazki aipatzen erregai fosiletatik «ateratzea», baina «erregai fosiletatik kanpoko trantsizio bat» hastera deitu du.

Urrats historikotzat jo dute eragile batzuek, iritzita erregai fosilen amaieraren hasiera izango dela. Kontua da amaiera behar bezain azkar emango ote zaion.

Berrehun herrialdek akordioa onartu dute.

CO2 isurketek goia jo dute, eta %0,5 handitu dira iaztik

CO2 isurketek goia jo dute, eta %0,5 handitu dira iaztik

Erregai fosilen erabilerari lotutako isurketak igo dira gehien: iaz baino %1,1 handiagoak izan dira.

Txinan izandako hazkundeak eragin du igoera, bereziki; Europako Batasunean %7,5 murriztu dira.

Hasi dira Garoñako zentral nuklearra husten

Hasi dira Garoñako zentral nuklearra husten

Zentral nuklearraren instalazioetara sartu da BERRIA, eraiste lanak bertatik bertara ezagutzeko. Burgosen (Gaztela eta Leon, Espainia) dago Santa Maria de Garoñako zentral nuklearra, Arabatik oso hurbil.