Fisika-Kimika

Pedro Miguel Etxenike: «Ezagutzaren lorpenik handiena ezjakintasuna areagotzea da»

Pedro Miguel Etxenike: «Ezagutzaren lorpenik handiena ezjakintasuna areagotzea da»

Ibilbide luzea du zientzian Pedro Miguel Etxenikek (Izaba, Nafarroa, 1950). Zientzia, eta, batez ere, fisika «xarma» handiko arloa dela uste du. Nafarroako Ikastolen Federazioaren NIE saria jaso berri du.

Inoiz baino energia nuklear gehiago produzituko da aurten

Inoiz baino energia nuklear gehiago produzituko da aurten

Txinak eta Indiak mundu osoko energia nuklearraren erdia baino gehiago ekoitziko dute 2026an. Frantzian mantentze lanengatik denbora batez geldirik egon diren erreaktore batzuk berriro jarriko dituzte martxan, eta Japonian ere beste batzuk berriro irekiko dituztela iragarri dute

Euskal Herriko ekialdean tenperaturak azkarrago igotzen ari dira mendebaldean baino

Euskal Herriko ekialdean tenperaturak azkarrago igotzen ari dira mendebaldean baino

Berrogei urtean 1,2 eta 1,7 artean berotu dira batez besteko tenperaturak. Berotze joera orokorra izan arren, datuak ez dira berdin aldatzen ari toki guztietan, ekialdean tenperaturak azkarrago igotzen ari baitira mendebaldean baino. Segur aski, Mediterraneoaren eraginak zerikusia izango du horretan.

Erregai fosiletatik at trantsizioa bideratzeko adostasuna

Erregai fosiletatik at trantsizioa bideratzeko adostasuna

Onartu dute COP28ko amaierako testua: ez du zehazki aipatzen erregai fosiletatik «ateratzea», baina «erregai fosiletatik kanpoko trantsizio bat» hastera deitu du.

Urrats historikotzat jo dute eragile batzuek, iritzita erregai fosilen amaieraren hasiera izango dela. Kontua da amaiera behar bezain azkar emango ote zaion.

Berrehun herrialdek akordioa onartu dute.

CO2 isurketek goia jo dute, eta %0,5 handitu dira iaztik

CO2 isurketek goia jo dute, eta %0,5 handitu dira iaztik

Erregai fosilen erabilerari lotutako isurketak igo dira gehien: iaz baino %1,1 handiagoak izan dira.

Txinan izandako hazkundeak eragin du igoera, bereziki; Europako Batasunean %7,5 murriztu dira.

Hasi dira Garoñako zentral nuklearra husten

Hasi dira Garoñako zentral nuklearra husten

Zentral nuklearraren instalazioetara sartu da BERRIA, eraiste lanak bertatik bertara ezagutzeko. Burgosen (Gaztela eta Leon, Espainia) dago Santa Maria de Garoñako zentral nuklearra, Arabatik oso hurbil.

Auto kutsagarrien zirkulazioa mugatuko du udalak Bilbo erdialdean

Auto kutsagarrien zirkulazioa mugatuko du udalak Bilbo erdialdean

Zehazki, 0, ECO o C bereizgarriak ez dituzten autoak ezingo dira sartu, hau da, 2006ko urtarrila baino lehen matrikulatutako gasolinazkoak, eta 2015eko iraila baino lehenagoko dieselak. Orain hirian dabiltzan autoen erdiei eragingo die.

Airearen kalitatea hobetzea eta mugikortasun iraunkorra sustatzea da asmoa. Neurriak lanegunetan ezarriko dira soilik.

Nazioarteko Energia Agentziak deskarbonizatzeko urrats handiagoak eskatu ditu

Nazioarteko Energia Agentziak deskarbonizatzeko urrats handiagoak eskatu ditu

Nazioarteko Energia Agentziak (IEA) uste du erregai fosilen erabilerak 2030rako joko duela goia, baina ikatzaren kontsumoa soilik apalduko dela bizkor. Hain zuzen ere, ikatza da erregai fosilen artean zikinena.

Lurra 2,4 gradu berotu ez dadin egin du eskaera, klima aldaketaren kalteak ez areagotzeko.

Litiozko baterien «ezohiko» arriskua su hartzeko: argibideak eta gomendioak

Litiozko baterien «ezohiko» arriskua su hartzeko: argibideak eta gomendioak

Eskuko telefonoa kargatzen zuen bitartean sute bat piztu izanaren ondorioz hil zen gazte bat Beran. Bateriek badute deflagrazio arriskua, telefonoetakoek eta bestelako gailuetakoek. Hala ere, ezohiko arazoa dira.