Fisika-Kimika

Nazioarteko Energia Agentziak deskarbonizatzeko urrats handiagoak eskatu ditu
Nazioarteko Energia Agentziak (IEA) uste du erregai fosilen erabilerak 2030rako joko duela goia, baina ikatzaren kontsumoa soilik apalduko dela bizkor. Hain zuzen ere, ikatza da erregai fosilen artean zikinena.
Lurra 2,4 gradu berotu ez dadin egin du eskaera, klima aldaketaren kalteak ez areagotzeko.

Litiozko baterien «ezohiko» arriskua su hartzeko: argibideak eta gomendioak
Eskuko telefonoa kargatzen zuen bitartean sute bat piztu izanaren ondorioz hil zen gazte bat Beran. Bateriek badute deflagrazio arriskua, telefonoetakoek eta bestelako gailuetakoek. Hala ere, ezohiko arazoa dira.

Zer kontatuko dute asteroidetik ekarritako harri hautsek?
Bennu asteroidearen harriak eta hautsak jaso, eta Lurrera itzultzea lortu du NASAk. OSIRIS-REx misioak jasotako laginak mundu osoko 233 zientzialariren artean banatuko dituzte.
Zientzialariek badakite molekula organiko asko dituela asteroideak, eta
uste dute noizbait urak eraldatu zituela horiek. Biziaren jatorriari buruz gehiago ikasteko balio dezakete laginek.

Antropozenoaren hasieran ote gaude?
Antropozenoa epoka geologiko moduan ezartzeko eztabaida zientifikoak beste pauso bat eman du: Kanadako Crawford lakuan, Lurra epoka geologiko horretan sartu dela erakusteko froga gehiago aurkeztu ditu horren aldeko antropologoen lantaldeak.
Antropozenoaren hasieran garrantzi handia duen osagai baten aurkikuntza azpimarratu dute: plutonioa.

Indiako espaziontzi bat iritsi da lehen aldiz Ilargiko hego polora
Abuztuaren 23tik, Ilargiko hego poloan dago Indiako Chandrayaan-3 espaziontzia. Ilargiko hego polora ailegatu den lehen espaziontzia da, eta han ilargiratu den laugarren herrialdea, AEB Ameriketako Estatu Batuen, Txinaren eta SESB Sobietar Errepublika Sozialista batasunen atzetik.

Fukushimako ur kutsatuak isurtzen hasi dira Ozeano Barera
Abuztuaren 24an hasi ziren isurtzen itsasora lehen 7,800 metro kubikoak, eta hamazazpi egun inguru beharko dituzte horretarako.
Denera 1,34 milioi metro kubiko inguru daude pilatuta zentral nuklearreko edukiontzietan, baina tona litro horiek «apurka-apurka eta era kontrolatuan» isuriko dituztela ziurtatu dute Japoniako Gobernuak eta zentralaren jabe Tepco konpainiak.

Garoñako zentral nuklearra eraisten hasiko da Espainiako Gobernua
Lanek hamar urte iraungo dute, eta 475 milioi euroren kostua izango dute. Hondakinekin eta kutsadurarekin kezkatuta agertu da Araba Garoña Gabe plataformak.
Burgosen (Gaztela eta Leon, Espainia) dago Santa Maria de Garoñako zentral nuklearra, Arabatik oso hurbil.

Berehalako neurrien proposamena lurraren berotzea mugatzeko
Lurraren berotzea mugatzeko ehun neurri baino gehiago bildu ditu Drawdown proiektuak. Besteak beste, eguzki energia sustatzea, jakien ekoizpena kontsumo
errealera egokitzea eta deforestazioa geratzea proposatu du. Egitasmoan, nabarmendu dute orain har daitezkeen neurriek dutela ahalik handiena.

'Su' eta 'Gar' izenak dituzte planeta batek eta haren izarrak
Lehenbiziko aldia da planeta batek eta bere izarrak euskarazko izenak dituztela. EHUk egindako proposamena onartu du Nazioarteko Astronomia Batasunak.
Beruna urtzeko moduko beroa egiten du planeta horretan, eta litekeena da harrizkoa izatea, eta burdinazko nukleo bat edukitzea.