Kultura zientifikoa

Txelo Ruiz eta Elena Lazkano: «Geuk erabakiko dugu zertarako nahi ditugun robotak»
Robotak gizakiengana hurbiltzeko lanean ari dira Ruiz eta Lazkano. Batzuen eta besteen arteko aldea izugarria da oraindik, gizakientzat sinpleak diren gauzak oso konplexuak baitira robotentzat.
EHUren Informatika Fakultateko RSAIT Robotika eta Sistema Autonomoen Ikerketa Taldeko ikertzaileak eta E-makumeak ikerketa taldeko kideak dira bi irakasleak.

Minbizia: muinera hamar galderatan
Espainiako Onkologia Medikoko Elkarteak emandako azken datuen arabera, gizonek minbiziren bat izateko %40ko arriskua dute; andreek, %27koa. Adinean gora egin ahala, arriskua handitu egiten da, nabarmen. Azpimarratu behar da, ordea, minbiziarekin gaixoturikoen biziraupena duela 40 urtekoa halako bi dela.
Gaixotasuna era batera edo bestera ondoan izan duten hiru lagunen testigantzak bildu ditu BERRIAk bideo batean.

Munduaren txertoa
Donostiako ospitaleko ZIUko mediku Felix Zubiak doktorea den emakumezko ikerlari bati egiten dio gorazarre iritzi artikulu honetan: Maria Elena Bottazziri. Izan ere, Bottazzik eta haren taldeak patenterik gabeko txerto bat garatu dute: Corbevax.

Izortze Santin: «Haurrei txertoa jartzeko, erabaki funtsatua hartu behar dute gurasoek»
Haurren txertaketaz jardun du berriki EHUko Biologia irakasleak, «desinformazioaren» kontra eta auziak gurasoen artean sortzen dituen dudak eta galderak argitze aldera. Haren esanetan, txertoaren albo ondorioak arinak dira. Azpimarratu du koronabirusari aurre egiteko beste lanabes bat dela haurrak txertatzea.

Izotzik zaharrena aurkitzeko lanean ari dira Antartikan
Duela 1,5 milioi urtera arteko izotz lagina atera nahi dute: hiru kilometro luze eta hamar zentimetro zabal izango den izotz lagin bat. Gero, bai izotza bai izotz geruzetan harrapatuta geratutako aire burbuilak aztertuko dituzte adituek. Laginari esker, klimaren bilakaera zein izan den jakingo dute.

GIB birusa, hiesaren eragilea
Ezaugarri bereziak ditu GIB birusak, hiesaren eragileak. Abiada bizian ugaltzen eta eraldatzen den patogeno bat da, eta, urteetan, horrek zaildu egin du haren kontrako tratamendu bat sortzea. Hala ere, badira birusari aurre egiteko bideak, eta gero eta gertuago dago txertoa ere. Gaur-gaurkoz, sendatu ezinezko gaitza da hiesa.

Mamutak berpiztuko dituela iragarri du ikerlari talde batek
Asiako elefantearen eta mamut iletsuaren arteko nahasketa litzateke, eta ikertzaileek esan dute haien bidez sor dezaketela duela 10.000 urteko tundraren antzeko ekosistema.
Zientzialari askok zalantzan jarri dute proiektu horren gauzatzea, eta askoren galdera da ea etikoa ote den jada galduak diren animaliak birsortzea.

Bikingoak Amerikan egon ziren Kolon baino 500 bat urte lehenago
Ternuan aurkituriko zenbait eraikinetako egurra aztertuta, ondorioztatu dute duela 1.000 urte bazegoela han Eskandinaviako jendea. 993. urtean gertatu zen eguzki ekaitz bati esker zehaztu ahal izan dute noiz egon ziren han.
-cabecera.jpg)
NASAren ‘Perseverance’ ibilgailuak Marten lur hartu du
Marteko esploratzailea iritsi da helmugara, operazio korapilatsu bat egin eta gero. Haren helburu nagusiak iraganeko bizitza arrastoak bilatzea, Planeta Gorria hobeto ezagutzea eta etorkizunean hara gizakiak bidali ahal izateko esperimentuak egitea dira. Euskal Herriko teknologiak eta ikerkuntzak ere hartu dute parte operazio berri honetan: Sener eta AVS ingeniaritza enpresek eta EHUko bi ikerketa taldek.