«Egungo gazteok, zuk egin bezala, bultza egiten jarraitzen dugu». Ernaiko gazteek esaldi hori duten plakekin oroitu dituzte Juan Paredes Manot Txiki eta Angel Otaegi. Irailaren 27an 50 urte beteko dira diktadura frankistak ETAko bi kide horiek fusilatu zituenetik, gaur da justu haien kontrako epaiketa egin zuteneko 50. urtemuga, eta horregatik egin nahi izan dute omenaldi keinua. Burgosen (Espainia) eta Cerdanyola del Vallesen (Bartzelona, Herrialde Katalanak) jarri dituzte propio plakak, fusilatu zituzten tokietan, eta krabelin gorri bat ere bai.
Plaketan bien izenak jarri dituzte, eta jaiotza eta heriotza egunak. Otaegi Azpeitian sortua zen, Nuarben, 1942an. Paredes Manot Zalamea de la Serenan sortu zen, Espainian, 1954. urtean, eta Zarautz (Gipuzkoa) izan zuen bizileku haurra zenetik. Francoren diktadurapean ezarri zieten biei heriotza zigorra, prozedura militar batean eta berme juridikorik gabe, eta Eusko Jaurlaritzaren Balorazio Batzordeak berak biktima gisara aitortuak ditu 2012. urtetik.
Biak ohoratzeko egindako keinu horren berri ematearekin batera, Ernaiko kideek gogora ekarri nahi izan dute irailaren 14an Donostian mobilizazio bat egingo dutela biak oroitzeko eta «independentziaren aldarria» zabaltzen jarraitzeko. Aparteko esanahia eman nahi diote ekintza horri, berriki hainbat eragilek zalantzan jarri baitute Txikik eta Otaegik aitortza izatea. Abuztuaren 8an, adibidez, pankarta handi bat jarri zuten Zarautzen bien irudiarekin, Santa Barbara mendian. Udalak, baina, hura kentzeko agindu zuen, eta, 24 ordu inguruko epean, desagertu egin zen. Handik egun batzuetara, berriz, Gogora institutuko zuzendari Alberto Alonsok esan zuen Txikik eta Otaegik «indarkeria, beldurra eta terrorea» erabili zituztela ETAko kide gisara, eta, beraz, ez direla «demokraziaren etorrera aldarrikatzen zuten ehunka eta milaka militanteren zaku berean» sartu behar.
Jarrera eta adierazpen horiek auzitan jartzeko ekintzak ere izan dira egunotan. Eragile ugarik plazaratu dituzte udalaren eta Gogora-ko zuzendariaren kontrako mezuak. Eta herri ekinaldiak ere izan dira: abuztuaren 12an, adibidez, hainbat herritarrek argazki bat atera zuten Zarautzen Txiki eta Otaegiren omenezko olanarekin, hura sasi artetik berreskuratu eta gero.
Ernaiko gazteek abuztuaren 19an egin zuten Donostian egingo duten mobilizaziorako deia. Ernaiko kideen esanetan, Txiki eta Otaegi «bi gazte» ziren, «diktadura faxistaren garairik gogorrenetan urrats bat aurrera egin, eta beste milaka lagun bezala Euskal Herriaren askatasunaren aldeko borrokara batu zirenak». Halaxe aurkeztu zituzten, eta esan zuten jarraitu egin behar dela haiek buruan zituzten eskariak lortzeko borrokan. «Egun, frankismoaren kateak ez dira desagertu: forma aldatu dute. Baina haiek zapalkuntzak iraunarazteko lan egiten duten bezala, guk borrokaren bidea etengabe zabaltzen dugu, eta, horregatik, kate horiek apurtzeko determinazioa ere berritu dugu egun».
