Ingurumena

2022ko mugarriak zientzian

2022ko mugarriak zientzian

Joan den urtean unibertsoaren ikuspegirik sakonena lortu zuen gizakiak: Martera bidean lehenbiziko pausoak eman zituen, AEBek iragarri zuten energia errentagarria egitea lortu zuela, aurrerapenak egin ziren organo txertaketan eta txertoen teknologia berrietan, eta giza historia hobeki ezagutzeko aurkikuntza handiak ere izan ziren.

Lurraren %30 babestuta 2030. urterako

Lurraren %30 babestuta 2030. urterako

COP15 biltzarrean parte hartu duten ia berrehun herrialdeek akordio hori lortu dute. Hain zuzen ere, 3.000 zientzialariren ikerketa batek ohartarazi duenez, izaki bizidunen espezieen %10 galduta egongo dira mende amaierarako, neurririk hartu ezean.

Lehen aldiz fusio errentagarria egitea lortu dutela baieztatu dute AEBek

Lehen aldiz fusio errentagarria egitea lortu dutela baieztatu dute AEBek

Kaliforniako laborategi bateko esperimentuak ezarri duen mugarria aurkeztu dute Washingtonen. Lorpenak «energia garbiaren etorkizuna» aldatuko duela adierazi dute. Orain arte inork ez du lortu fusioa eragiteko gastaturiko energia baino gehiago ateratzea erreakziotik.

Mugak dituen planeta bat

Mugak dituen planeta bat

50 urte dira 'Hazkundearen mugak' txostena kaleratu zutela. Ekonomia ulertzeko beste modu bat ezarri zuen, eta hazkunde etengabeak etorkizunean zer arazo eragin zitzakeen erakutsi zuen, zientzian oinarritutako sistema baten bidez. Gaur egun, begi bistan daude arazo horietako batzuk, hala nola klima krisia eta bioaniztasunaren galera.

Bardeako kakalardoa

Bardeako kakalardoa

Bardean kakalardoen errolda egiten duen taldeak orain arte ezagutzen ez zen espezie bat aurkitu du: Troglops bardena. 2,5 milimetroko tamaina du, eta arren buruko sakonunea du bereizgarri. Munduan ezagutzen diren animalia espezieen artean %30 kakalardoak dira.

Kontsumo merkea, garesti

Kontsumo merkea, garesti

Egun bakarra izateari utzi, eta hilabete osoa da orain black friday. Aukera ona izan daiteke bezeroek produktuak merkeago eros ditzaten. Hala ere, saltzaile eta ekintzaile batzuen arabera, AEBetatik etorritako kanpainak kalte handia egin dezake.

Lulak %89 gutxituko du Amazoniako deforestazioa

Lulak %89 gutxituko du Amazoniako deforestazioa

Brasilgo presidentetzarako bozen irabazleak agindu du ia desaktibatutako ingurumen araudia berrezarriko duela, eta legez kanpoko deforestazioa eten. Euskal Herria halako lau den eremu bat salba dezake: 75.960 kilometro koadro oihan.

43 parke eoliko egiteko eskariak aztertzen ari dira

43 parke eoliko egiteko eskariak aztertzen ari dira

44 parke daude orain, eta haien potentzia 1.520 megawattekoa da denera; proiektu guztiak eginez gero, oraingoa halako bi litzateke potentzia. Hamarkada batez, geldi egon da sektorea, baina, 2021etik, berpiztu egin da Hego Euskal Herrian. Ipar Euskal Herrian ez da parke eolikorik.

AHTaren puzzlea osatu ezinda

AHTaren puzzlea osatu ezinda

Duela hamasei urte hasitako obra ez da amaituko 2028ra arte gutxienez, Espainiako Gobernuaren aurreikuspenen arabera. 'Euskal Y'-ak 4.200 milioi euroko aurrekontua zuen hasieran, baina 5.000 milioi gastatu dituzte dagoeneko, eta 7.000 milioira iritsiko da.