Ekai Lersundi gazteak bere buruaz beste egin zueneko seigarren urteurrenean (otsailaren 15ean) onartu da EAEko trans legea; eta txalo artean hartu dute Eusko Legebiltzarra bete duten trans eta LGTBI kolektiboetako kideek.

Adostasun handiz erabaki dute indarrean zegoen legea aldatzea: EAJk, EH Bilduk, PSEk eta Elkarrekin Podemos-IUk babestu dute moldaketa.

Poesian eta haur literaturan aritzen da gehienbat Ana Jaka idazlea (Andoain, Gipuzkoa, 1974), gaztelaniaz eta euskaraz. Letretan dagoen sexu disidentziaz mintzatu da, eta euskarak LGTBI mugimenduan behar duen presentziaz.

Jende askok ezagutzen du Nora Gomez (Santander, Espainia, 1957); izotz hockeyko jokalaria izateagatik, komertzial lanagatik, eta Nafarroan LGTBI elkarteetan egiten duen lanarengatik. 50 urtez sekretuan gorde zuen emakume zela, baina duela hamarkada bat lehertu zen.

Vogue-a dantza baino gehiago da: aldarrikapena, izateko manera, gorputza astintzea eta familia bat. Iruñean dago Euskal Herriko etxe bakarra, Anouar Merabetek zuzendua. Trans arrazializatu batzuek sortu zuten, eta ikusarazteko lanean ari dira. 

Emakumeen bizimoduak kontrolatzeko joera ugariei buruz ari da kopla jarrien sorta honetan Oihana Bartra (Bilbo, 1984). Santutxuko bertso eskolan hasi zen bertsotan Bartra. Eskolarteko txapelketetan parte hartu zuen, eta Bizkaiko Bertsolari Txapelketan kantatu du aldiro 2002az geroztik; 2014an, laugarren sailkatu zen. Hiru aldiz hartu du parte Bertsolari Txapelketa Nagusian.

Ekainaren hondarretan Espainiako Gobernuak onartu zuen legeari esker transek ez dute osasun arloko profesionalen eskuetatik pasatu beharko beren sexu- genero identitatea baieztatzeko. Hau da, transitu prozesuen despatologizazioa dakar legeak.

Hamar urte baino gehiago daramatza Miren Guillok (Elgoibar, 1983) hilekoaren politikak ikertzen, eta horren guztiaren emaitza da egin duen tesia. 

Bide luzea egin du horra iristeko: gorputza ardatz hartuta, 36 pertsona elkarrizketatu ditu sakon, eta hainbat garaitan eta askotariko ekintzetan parte hartuz egin du behaketa lana.

Uste du gizarteko desberdinkeria sozialek areagotu egiten dutela hilekoaren estigma.

German Urteagak eta Ibane Imazek euren bidea egin dute jaiotzean ukatu zieten identitatearen bila. Trantsitu bat egin dute biek, baina oso esperientzia desberdinak izan dituzte. German Urteaga mutil transgenero bat da. Baginarekin jaio zen, baina gizonezkoa da. Ibane Imaz emakume transexual bat da. Zakilarekin jaio zen, baina emakumezkoa da. Imaz sexuz aldatu zen, baina Urteaga ez, mutila izan arren gustura dagoelako bere baginarekin.