Guardia Zibilaren UCO Unitate Zentral Operatiboak ekainean eragindako lurrikara politikoak segida izan zuen atzo arratsaldean. Eta, haren ondotik, Espainiako Auzitegi Goreneko epaile Leopoldo Puentek aske utzi du Santos Cerdan, ekainean behin-behinean espetxeratzeko agindu ostean. Hala ere, Cerdan ezingo da Espainiako Estatutik irten, eta bi astero joan beharko du epaitegira. Cerdan espetxeratzeko, epaileak argudiatu zuen aske utziz gero arrisku handia zegoela frogak deuseztatzeko, eta, orain, Puentek adierazi du arrisku hori nabarmen txikiagoa dela. Dena den, nabarmendu du bere kontrako zantzuak «indartu» egin direla ekainaz geroztik. Ustez iruzur egindako hiru adjudikazioetan, Servinabar eta Acciona eraikuntza enpresen alde bitartekaritza lanak egitea leporatzen diote Cerdani.
Ikusi gehiago
Cerdan da auziko ikertu nagusia, Koldo Garcia eta Jose Luis Abalos Sustapen ministro ohiarekin batera —fiskaltzak 24 urteko espetxe zigorra eskatu du harentzat—. Puente epaileak iragan astean erabaki zuen auziaren parte bat bereiztea eta agindu zuen miaketak egiteko Accionaren Bilboko eta Donostiako egoitzetan. Atzo, berriz, ikertuen multzoan sartu zituen eraikuntza enpresa horretako hiru kargudun: Justo Pelegrini eraikuntza zuzendari ohia —enpresa utzi zuen ekainean— eta haren menpeko bi kargudun: Tomas Olarte eta Manuel Jose Garcia.
Accionak adierazi du Olarteren eta Garciaren jarduna «behin-behinean etenda» dagoela. Halaber, erantsi du susmopean dauden herri lanen kontratuek lege irizpideak betetzen dituztela.
Ekainean kaleratutako lehen txostenaren ildoari jarraitu dio Guardia Zibileko UCOk orain plazaratutako dokumentuan. Orotara 227 orrialde ditu. Guardia Zibilak Santos Cerdan PSOEko Antolamendu idazkari ohiari leporatzen dio bitartekari gisa aritu izana Accionaren eta Servinabarren artean. Aintzat hartu behar da Servinabar 2015ean sortu zela, eta enpresa txikia zela, baina hainbat herri lan handitan parte hartu duela Accionarekin batera. Hala, UCOren arabera, manipulatutako adjudikazio bakoitzeko %2ko komisioa kobratzen zuen Servinabarrek; are, uste d ute diru sarreren hiru laurdenak Accionak ematen zizkiola —6,7 milioi euro, ikertzaileen arabera—.
Ekainean, Antxon Alonsoren etxea miatu zuen Guardia Zibilak, eta, ordu hartan atzemandako paper batean, ageri zen Cerdanek Servinabarren akzioen %45 eskuratu zituela. Cerdanen abokatuek adierazi dute agiri hori pribatua dela eta ez duela legezko baliorik. Bestalde, UCOk uste du Servinabarrek mesede horik beste hiru modutan ordaintzen zizkiola Cerdani: enpresaren kreditu txartela utzita, senideak kontratatuta eta Madrilen etxebizitza bat alokatuta.
Gutxienez hiru herri lan daude susmopean: A-68 autobidearen Logroño (Espainia) hegoaldeko saihesbidea —92 milioi eurokoa zen adjudikazioa—, Sevillako (Espainia) autobide bateko zubi baten konponketak —71,4 milioi eurokoa— eta Sant Feliu de Llobregateko (Katalunia) tren azpiegitura bat —52 milioi eurokoa—. Gainera, Guardia Zibilaren arabera, Cerdanek eta Abalosek bitartekaritza lanak egin zituzten Accionaren alde, Marokon eta Gabonen kontratuak lortzeko.
Azkenik, UCOk proposatu du Auzitegi Gorenak Belateko tunelen adjudikazioa auzian sartzea. Horretarako, hizpidera ekarri ditu orain arte Nafarroako Parlamentuko ikerketa batzordean aipatu diren susmoak, hala nola Jesus Polo kontratazio mahaiko buru izendatzea nahiz eta erretiratzeko adina izan, enpresen eskaintzen konfidentzialtasuna gordetzeko orduan «ustezko gabeziak» izatea, eta kontratazio mahai barruan desadostasunak sortu izana.
Txibiteren erreakzioa
Maria Txibite Nafarroako Gobernuko lehendakaria Txinan da egunotan, bidaia ofizialean, eta handik nabarmendu du UCOren txostenak ez duela zipriztindu Nafarroako Gobernua. Txibiteren arabera, txostenean Belateko tunelei buruz aipatzen dena da berria: «Orain arte ez genekien detailerik ez da ageri. Edozein kasutan, gobernuak berak agindu zuen kanpo eta barne ikuskaritzak egiteko, gardentasun ariketa gisa».
Txibitek adierazi du gobernua ikerketa batzordean parte hartzen ari dela, eta auzi judizialean laguntzeko erabat prest egon dela hasieratik. «Erabat ziur nago kontseilari bakar batek ere ez duela ustelkeria ekintzarik egin, eta, noski, lehendakariak berak ere ez». Aipatu du ez zekiela «ezer» Cerdanen jokabideari buruz, eta «erabat» gaitzetsi du. Auziak Alderdi Sozialistarekin loturarik izatea ukatu du: «Norbanakoen ekintzek ez dute erlaziorik alderdiarekin. Gero eta argiago dago hau ekinbide pertsonal bat zela, lotura familiarrak eta pertsonalak zeudela tartean, eta ez duela zerikusirik proiektuarekin».
Hain zuzen ere, ikerketa batzordeak beste saio bat izan du gaur goizean, eta hasi aurretik «kezkatuta» azaldu dira EH Bildu, Geroa Bai eta Zurekin taldeko ordezkariak.
EAJren erantzuna
Era berean, Guardia Zibilak EAJ nahastu du ustelkeria auzian; UCOren arabera, jeltzaleek zenbait izen helarazi zizkioten PSOEko Antolakuntza idazkari ohiari 2018an, Sanchezen inbestidurarako egindako negoziazioen barruan, estatuko enpresetan karguak betetzeko izenda zitzan. EAJko presidente Aitor Estebanek erabat ukatu du baieztapen hori: «EAJk ez du inongo loturarik Cerdan-Abalos auziarekin, eta ez dago hartan nahastuta».
Txostenean bildu dutenez, Cerdanek idatzi bat helarazi zion Jose Luis Abalos ministro ohiari, eta ohartarazi EAJk eskatu zuela «izendapen batzuk» egiteko estatuko enpresa batzuetan. Guardia Zibilak Javier Cachon aipatu du, Ingurumen Ministerioari loturik, beste «postu garrantzitsu bat» Adif enpresa publikoari loturik, baita INI eta SEPI enpresei lotutako beste postu bi ere. UCOren arabera, EAJk eskatu zuen izendapen horiek egiteko.
Bada, Estebanek hori guztia gezurra dela esan du gaur, Telecinco katean. «Ez dut ezagutzen Cachon jauna: ez dakit nor den ere». Eta argi utzi nahi izan du ez duela zerikusirik EAJk Cerdan auziarekin: «Ez EAJk, antolakunde gisa, eta ez nik, Rajoyren kontrako zentsura mozioaren negoziatzaile gisa 2018an, ez genuen inoiz ere izendapenez hitz egin, ez Ingurumen Ministerioari, ez Adifi, ez SEPIri loturik. Oso argi esan nahi dut hori». Estebanen arabera, UCOren azken txostenean oinarrituta «ez daiteke ondorioztatu EAJk izenak eman zizkiola Cerdani». Eta erantsi du bere alderdiak «gardentasunaren eta argitasunaren» alde egin duela beti: «Ez dugu zerikusirik auzi honekin».
Guardia Zibilaren txosten horrek Espainiako Gobernuan izan dezakeen eraginari begira, Estebanek esan du «ikusteko» dagoela «nola bukatuko duen ikerketa horrek guztiak», baina uste du «dena lehertzen bada» Sanchezek hauteskundeetara deitu beharko duela.
Atzo PPk akusazio oso larriak egin zizkion EAJri, UCOren azken idatziari egiazkotasuna emanda. Jeltzaleek «ustelkeria instituzionalizatu» dutela esan zuen Espainiako Kongresuko eledun Cuca Gamarrak. Jeltzaleen buruarentzat, «kalifikazio absurdoa» da hori: «Edozein aukera aprobetxatzen dute gure aurka jotzeko. Azal gogorra izan behar du hori esateko noiz-eta Almeriako Diputazioko presidentea eta presidenteordea atxilotu dituzten egun berean».
UCOren txostenean EAJri loturik azaltzen den hori, Javier Cachon alegia, Nafarroako Muga meategiaren proiektuari ingurumen baimena eman zion teknikaria da; hura izan zen Servinabar eta Acciona enpresen arteko lehen kolaborazioa. Cachonek gogoratu du 2019an UCOk onetsi egin zuela ingurumen baimen hori, Sanchez presidente izendatu eta urtebetera.
UPN: «Ustelkeriak Txibite kiskali du»
UCOren txostenak munizio politikoa eman dio Nafarroako eskuineko oposizioari Maria Txibiteren aurka. «Nafarroaren egoerari buruzko eztabaidan esan zuen ez dutela eroraraziko. Ez da horrela. Cerdanek eta Belatek aurrean eramango dute Txibite», adierazi du Cristina Ibarrola UPNko presidenteak, eta nabarmendu hain zuzen UPNri esker hasi zirela Belateko adjudikazioa ikertzen.
Ibarrolak salatu du Maria Txibite «Cerdani esker» dela lehendakari, eta, horregatik, zaila zaio sinestea ez duela zerikusirik auzian. Mezu bat helarazi dio: «Galdetuko nioke ea Cerdan eta bere familia ez ote diren aberastu gobernuak egin dituen adjudikazio horiei esker». Iradoki du balitekeela datozen asteetan agerian gelditzea alderdi sozialistako beste kideren bat auzian inplikatuta dagoela, «audioren batean edo». Izen-abizenez galdetu diote Ibarrolari, eta atzera egin du. «Ez dut ezer iradoki».
PPko Javier Garciak Txibiteri exijitu dio hauteskundeetara deitzea: «Ikuskaritzak egiteak ez du balio jada».
EH Bildu, Geroa Bai eta Zurekin
EH Bilduko parlamentari Adolfo Araizek gaur esan du UCOk Cerdan auziaren inguruan plazaratutako azken txostena «kezkagarria» dela, baina azpimarratu du ez dagoela «inolako zantzurik» esateko Nafarroako Gobernuak «horrelako praktiketan» parte hartu duela. Martxan dagoen ikerketa «bururaino» eramateko eskatu du. Prentsari egindako adierazpenetan, Araizek esan du «ustelkeriarekin lotutako informazio guztia» dela kezkagarria EH Bildurentzat, «are gehiago Nafarroako erakundeen barruan gertatzen bada, hala gertatu izan balitz».
Halere, auzia ikertzeari dagokionez, Araizek onartu du parlamentuko ikerketa batzordeak «muga asko» dituela. Bestalde, UCOren txostenaren inguruan, zehaztu du «Belateren aipamen bakarra UPNk egindako salaketa bati» dagokiola, eta ez dakitela epaileak zer erabaki duen salaketa horri buruz. «Jakin nahiko genuke epaileak ikerketa bat abiaraziko duen edo ez salaketa horren harira».
Batera edo bestera, EH Bilduko parlamentariak oso argi esan du koalizio subiranistak «erabat arbuiatzen» duela «ustelkeriarekin lotutako edozein jarrera». «Aurrerantzean ere eskatuko dugu bururaino ikertu dezatela esparru guztietan, bai arlo politikoan eta arlo judizialean».
Geroa Baiko parlamentari Pablo Azkona ere «kezkaturik» azaldu da Guardia Zibilaren azken txostenak jaso duen informazioaren harira, baina eskatu du «ez ateratzeko ondoriorik behar baino lehen». Ikerketa poliziala zabalik dagoela esan du, eta haren emaitzen zain egon behar dela.
Geroa Bairekin eta PSNrekin batera Nafarroako Gobernua osatzen duen beste alderdiak, Zurekin-ek alegia, «erabateko gardentasuna» eskatu du, ezkerreko koalizioko eledun Carlos Guzmanen bidez. «Zorroztasuna» galdegin du Nafarroako Parlamentuko Ikerketa Batzordeari dagokionez, baina baita Poliziak eta epaitegiek martxan dituzten ikerketei dagokienez ere.
