Albisteak

Hiesaren pandemia
Lehen kasuak agertu zirenetik 1981ean, 79,3 milioi lagun infektatu dira munduan, eta 36,3 milioi hil dira hiesarekin lotutako gaixotasunen ondorioz.
GIB positibo diren bi pertsonari eman die hitza BERRIA telebistak: Joseba Errekalderi eta Josu Unanueri. 90eko hamarkadan jakin zuten seropositibo zirela, eta ordutik hona bizi izandakoak kontatu dituzte.

Karbono isuriak 2032an eten beharko lirateke
Lurraren berotzea 1,5 gradura mugatzeko eta klima aldaketaren ondorioak gehiago ez larritzeko eten behar lirateke isuriak. Oraingo erritmoan jarraituz gero, pandemiaren aurretik adina emisio izango dira aurten: herrialdeek iaz baino %4,9 karbono gehiago isuriko dute.

Martin Ugalderen ekarpena sarean jarri dute
Martin Ugalderen jaiotzaren mendeurrenean, haren lan osoa jaso dute webgune batean: 2.049 idazlan. Kazetaria, politikaria, idazlea izan zen Ugalde, eta ibilbide sendoa egin zuen alor guztietan.
1936ko gerraren ondorioz erbesteratu, eta, Venezuelan ospe handiko kazetari bihurtuta, 1969an itzuli zen, jaioterriarekiko konpromisoarengatik, eta amets bat bete nahi zuelako: euskarazko egunkari bat sortzea.

Tarimgo momiak tokiko herritarrak dira
Genetikoki bakartuta egon zen populazio batenak dira Txina mendebaldeko Tarim ibaiaren arroko momiak. Basamortuko baldintzetan oso ondo kontserbatu dira. Haien jatorria misterioa izan da hainbat urtean.

Euskarazko hitzak dituen lehen liburua aurkitu dute
De rebus Hispaniae memorabilibus liburuaren 1533ko edizioaren ale bat da, eta Mintzoa argitaletxeak eskuratu du. Liburua ezaguna zen, eta lehen edizioa 1496-1497koa da. Edizio hark, ordea, ez zuen euskarazko hitzik. Lucio Marineo Siculorena da lana.

Mamutak berpiztuko dituela iragarri du ikerlari talde batek
Asiako elefantearen eta mamut iletsuaren arteko nahasketa litzateke, eta ikertzaileek esan dute haien bidez sor dezaketela duela 10.000 urteko tundraren antzeko ekosistema.
Zientzialari askok zalantzan jarri dute proiektu horren gauzatzea, eta askoren galdera da ea etikoa ote den jada galduak diren animaliak birsortzea.

Natura euskaraz izendatzen zutenekoa
Hernani inguruko ornodunei buruzko herri jakituria liburu batean bildu dute Eñaut Agirre Goia filologoak eta Iñaki Sanz-Azkue biologoak. Euskara eta natura uztartuta, desagertzen ari den mundu ikuskera bat jaso dute 150 espezieri buruzko fitxetan, transmisioan gertatzen ari den etena leuntzeko asmoz.

Bikingoak Amerikan egon ziren Kolon baino 500 bat urte lehenago
Ternuan aurkituriko zenbait eraikinetako egurra aztertuta, ondorioztatu dute duela 1.000 urte bazegoela han Eskandinaviako jendea. 993. urtean gertatu zen eguzki ekaitz bati esker zehaztu ahal izan dute noiz egon ziren han.

Autogintza hasia da nabaritzen erdieroaleen osagaien eskasia
Mundu mailako arazoa da, eta sektore ekonomiko gehiagori eragin die, hala nola automozioko, telefoniako eta aparatu elektronikoen arloko ekoizleei. Finean, digitalizazio handiko sektoreei.
Klik egin eta agindu bat ematen den bakoitzean, erdieroaleek bidea zabaltzen diote bilatzen den erantzuna emateko gai den mekanismoari. Txikiak izanagatik, atzean duten teknologia oso konplexua da.