Albisteak
Herri kirolen eskolak, gazteak plazara ateratzeko
Herri kirolek ikusgaitasun gutxi dutela eta, mundu txiki horretan dabiltzanek lan handia dute etorkizuna bermatzeko. Gazteak erakartzeko xedez, Euskal Herri osoan badira han-hemenka herri kirolen eskolak eta gazteei zaletasuna transmititzen diharduten kirolari beteranoak.
Instagram: sare sozialetan nagusi
Munduan erabiltzaile gehien duten sare sozialetako bat da. Gazteak dira erabiltzaile gehienak, hau da, 18 eta 34 urte bitartekoak. Komunikazio adituen ustez, tresna azkar eta erraza da. Soiltasunak bermatu dio nagusitasuna.
Fosfanoa topatu dute Artizarrean
Galesko Cardiff hiriko unibertsitateko zientzialari talde batek fosfanoa (PH3) izeneko gasa atzeman du Artizarreko atmosferan. Jakin-min handia piztu du aurkikuntzak, gas hori prozesu biologikoen ondorioz sortzen delako Lurrean. Hala ere, ikertzaileek nabarmendu dute PH3 atzeman izana ez dela biziaren froga sendoa, «baizik eta azaldu gabeko kimika anomalo batena».
Inoizko grabitate uhinik handiena atzeman dute zientzialariek
Bi zulo beltzen bat egitearen lorratza dela adierazi dute adituek. Besteak beste, Albert Einsteinen erlatibitatearen teoria berretsiko luke aurkikuntzak: hau da, espazio-denbora tenkatutako oihal baten antzekoa dela, eta han objektu astunak jartzen direnean desitxuratu egiten dela. Hortik eratortzen dira grabitate uhinak.
Zenbat balio du benetan Zarako jertse batek?
Zararako lan egiten duten ekoizleek erdia baino gutxiago jasotzen dute jantzi bakoitzeko, Suitzako ikertzaile talde batek kalkulatu duenez. Ikerketa beren kabuz egin dute, Zarak ez baitie eskatutako informaziorik eman.
Duela ia 2.000 urteko bainuetxea
Erromatarren garaiko terma batzuk topatu dituzte Auritzen, Nafarroan. Bainuetxearen aztarnekin batera, eraikin xumeagoen aztarnak eta galtzada baten arrastoak ere aurkitu zituzten. Aldi berean, Ptolomeok eta Estrabonek aipatu zuten 'Iturissa' izeneko hiria ote den ikertzen jarraitzen dute.
Soldata finlandiar bat
Finlandian, oinarrizko errenta unibertsala probatu dute 2017an eta 2018an, eta, behin-behineko ondorioen arabera, dirua jaso duten 2.000 pertsonek estres gutxiago eduki dute tarte horretan, eta lan egiten jarraitu dute. Gaiaren inguruko eztabaida zabaltzeko lagundu du Finlandiako esperientziak.
Oinarrizko errenta unibertsala hauxe da: herrialde bateko herritar guztiek erregulartasunez eta baldintzarik gabe jasotzen duten diru kopurua.
Ruandako genozidioa: eragotz zitekeen genozidio bat
Ruandako genozidioa herrialde horren historiako gertakaririk beltzena izan zen, eta ondorio fisiko eta psikologiko lazgarriak eragin zituen gizartean. XIX. mendeko kolonialismotik 1990eko hamarkadara hartutako erabakien ondorio izan zen sarraskia.
Frantziako armadaren ekintzek eta NBEren ekintzarik ezak zuzeneko eragina izan zuten genozidioan.
Matematikaren ezkutuko lengoaia
Kulturaren eta matematikaren arteko harremana banaezina da. Ohartu ez arren, errealitatea zenbakiz blai dago, eta matematikak berebiziko garrantzia du diseinuan, medikuntzan, bideo jokoetan eta literaturan, besteak beste.