BERRIKETAN Logo
Berriketan

Espezieen piramidea eraisten

2024ko martxoaren 22a

Antiespezismoa du hizpide Berriketan saioaren atal honek. Antiespezismoa zer den azaltzeko eta Euskal Herriko mugimendu antiespezistaren bilakaera kontatzeko, Edurne Elizondo BERRIAko kazetariarekin hitz egin dugu. Nafarroako Hitzako zuzendaria, gaian aditua eta antiespezista da.

Berriketan podcasteko doinuak Lumi taldeak egin ditu.

Atalaren bukaeran, BERRIAn dokumentazio lanetan aritzen den Maddi Ane Txoperenak egunkarian argitaratutako esaldi bat nabarmendu du.

Atal gehiago
BERRIKETAN

Arrosa kolorez jantzita

Pinkwashing edo zuriketa arrosa du hizpide Berriketan saioaren atal honek. Gaur, ekainak 28, LGTBIQ+ Harrotasun Eguna, sexu eta genero disidenteen borroka eguna da, baina badira aldarri horiek haien jarduera zuritzeko, negozioa egiteko edo haien estatuak eta sarraskiak legitimatzeko baliatzen dutenak. Gabri Lopez Bilboko EHGAM elkarteko kideak Bilbao Bizkaia Harro egitasmoaz hitz egin digu, eta Reem Dandan Sare Lesbianistako queer aktibista palestinarrak Israelen zuriketa arrosa azaldu digu.

BERRIKETAN

Nor bere heriotzaren jabe

Eutanasia du hizpide Berriketan saioaren atal honek. Hiru urte bete dira Hego Euskal Herrian eutanasia legezkoa denetik; Ipar Euskal Herrian legez kanpokoa da oraindik. Eutanasiari buruz aritu gara Arantxa Iraola BERRIAko gizarte gaietako kazetariarekin.

BERRIKETAN

Jaurlaritza berritua eta handiagotua

Eusko Jaurlaritza berria du hizpide Berriketan saioaren atal honek. Imanol Pradales jeltzaleak lehendakari kargua hartu du, eta hamabost kidek osatuko dute jaurlaritza. Gobernuaren osaketa, sailburuak nor diren eta etorkizuneko erronkak azaldu dizkigu Jon Olano BERRIAko editoreak.

BERRIKETAN

Larrahe: I. mendeko denboraren kapsula

Larrahe dibinitatearen omenezko aldarea du hizpide Berriketan saioaren atal honek. K.o. I. mendeko harrizko pieza da, eta Aranzadi zientzia elkarteak eta Larunbeko herritarrek (Nafarroa) aurkitu dute, Arriaundi mendiko aztarnategian. Atal honetan aldare harria ikertu duten zenbait lagunen hitzen bidez kontatu ditugu aurkikuntzaren gakoak: Juantxo Agirre Mauleon Aranzadiko idazkari nagusia eta Arriaundiko aztarnategiko arkeologo zuzendaria, Oihane Mendizabal Paueko Unibertsitateko ikerlaria, eta Joakin Gorrotxategi eta Javier Velaza hizkuntzalariak.

BERRIKETAN

'Andere'-ren lorratza

Andere neandertalaren arrastoak ditu hizpide Berriketan saioaren atal honek. Euskal Herrian aurkitu diren giza aztarnarik zaharrenak izan daitezkeenak Karrantzan agertu dira, eta ikerketa horri buruzko xehetasunak eman dizkigu Asier Gomez Olivenza paleontologo eta giza eboluzioan espezializatutako doktoreak. Bera da ikerketaburua.

BERRIKETAN

Costa Rica: Ihesi doazenen bidegurutze eta gurutze bide

Costa Ricako migrazio krisia du hizpide Berriketan saioaren atal honek. Iparraldetik aterpe bila doaz, Nikaraguatik ihesi, eta hegoaldetik pasadizoan dira, Ameriketako Estatu Batuetara bidean, haien herrietatik ihesi. Denek egoera latza bizi dute. Maddi Iztueta BERRIAko kazetaria Costa Rican izan da, eta hango egoeraren berri eman digu.

BERRIKETAN

Klima Aldaketa: Nafarroako Gobernua auzitara?

Klima larrialdiari aurre egiteko betebeharra du hizpide Berriketan saioaren atal honek. Klimaren Aldeko Aliantzak errekerimendua bidali dio Nafarroako Gobernuari, 2022ko Klima Aldaketarako Legea bete ez duelakoan, eta auzitegira jotzeko prest dagoela azaldu du. Auzi honen gako nagusiak azaldu dizkigu Edurne Elizondo Nafarroako Hitzako zuzendariak.

BERRIKETAN

EB: Demokraziaren bestondoa

Europako parlamenturako hauteskundeen ondokoa du hizpide Berriketan saioaren atal honek. Euskal Herriko emaitzak aztertu ditugu Gurutze Izagirre BERRIAko Politika saileko koordinatzailearekin, eta Ipar Euskal Herrian eskuin muturrak izan duen igoera aztertu dugu Ekhi Erremundegi BERRIAk Baionan duen delegazioko kazetariarekin. Hauteskundeen emaitzak ikusita, Emmanuel Macronek Frantziako Asanblearako hauteskundeak aurreratu ditu, eta egoeraren gakoak azaldu dizkigu Erremundegik.

BERRIKETAN

Ez duzu abusatuko

Elizako sexu abusuak ditu hizpide Berriketan saioaren atal honek. Haurra zela Patxi Ezkiaga idazleak sexu abusuak egin zizkiola salatu du Marisol Zamorak, eta atzetik beste hiru salaketa etorri dira. Biarnoko ikastetxe katoliko batean jasotako sexu abusuen eta indarkeriaren berri eman dute zortzi euskal herritarrek. Bi kasuen berri eman digute Jone Bastida eta Iñaki Etxeleku BERRIAko kazetariek.

BERRIKETAN

Gimnasioaren zama

Nerabeak eta gimnasioa ditu hizpide Berriketan saioaren atal honek. Geroz eta gehiago dira gimnasiora joaten diren nerabe eta gazteak, haien gorputza eraldatzeko asmoz, eta askotan erabilera oker eta kaltegarria egiten dute. Gaiaren inguruko gako nagusiak azaldu dizkigu Jone Arruabarrena Gipuzkoako Hitzako kazetariak.

Podcastak
New Yorkeko Munduak
New Yorkeko munduak

Elkarrizketa

Ematen du egun batetik bestera ez dela ezer aldatzen, gauzak bere horretan jarraitzen dutela dirudi, eta horrela iraungo dutela, luzaroan. Baina begirada altxatu eta atzera begira, orduan egunen joana bizkorra da oso, eta orduan bai ikusten direla aldaketak, nola egin duen mudantza munduak, eta gure bizitzak.

Bertso Jarriak
Bertso jarriak

Joanes Illarregi | Plastikoarenak

Joanes Illarregi Marzol. Leitzan (Nafarroa) jaioa, 1999an. Bere jaioterriko bertso eskolan egin zituen lehen pausoak, eta 2007an parte hartu zuen lehen aldiz Eskolarteko Txapelketan; hirutan izan da Nafarroako Eskolarteko Txapelduna. Lau aldiz hartu du parte Nafarroako Bertsolari Txapelketan: finalerdietara iritsi zen 2017an, eta azken hiru aldietan —2019, 2021 eta 2023— laugarren postua erdietsi zuen. 2022ko Bertsolari Txapelketa Nagusian finalera iritsi zen.

New Yorkeko Munduak
New Yorkeko munduak

Gili-Gili

Gili-giliko arropa lortzeko kanpora joaten ziren jabeak, herrialde desberdinetatik ekartzen zituzten jantzi moderno eta kalitatekoak. Laurogei eta laurogeita hamar hamarkadetako gazteek hantxe aurkitu zituzten lehen bakeroak, kamiseta apurtuak eta txupa larruzkoak. Ibonek, haurtzaroko lagun batek, kontatzen zion Manolitari aurtengo udan bertan larruzko jaka berri zibotekoa erosi eta motorrean istripua izan zuela egun hartan bertan. Hil ala bizi egon zen mutila, baina jakak urraturik ere ez zuen izan, oso osorik iritsi zen etxera, hauts pixka bat besterik ez.

Orain, aldi berria dator. Zure aldia. 2025erako 3.000 babesle berri behar ditugu iragana eta geroa orainaldian kontatzeko.