Bertso Jarriak
Bertso jarriak

Jone Uria | Chat BDB

2024ko uztailaren 20a

Jone Uria Albizuri. Getxon (Bizkaia) jaioa, 1990ean. Matematikan doktore da, eta irakasle ari da Euskal Herriko Unibertsitatean. 9 urterekin San Nikolas ikastolan eskolaz kanpoko bertsolaritza eskoletan izena eman ondoren, 12 urte zituela hasi zen ALBEn Algortako Bertsolari Eskolan, eta ordutik bertan jarraitzen du partaide zein eragile gisa. 2008an hartu zuen parte lehenengoz Bizkaiko Bertsolari Txapelketan, eta finalaurrekoetara iritsi zen. Gerora final guztietan parte hartu du. Azkeneko bietan, 2021ean eta 2023an, buruz burukoan kantatu zuen. 2009, 2013 eta 2017 urteetako Bertsolari Txapelketa Nagusietan ere aritu da. 

Chat BDB

Doinua: Ikusten duzu goizean

Ei, Chat BDB, zer moduz?
          Ba hementxe, neure kabuz.
Has zaitez bertso bat landuz.
          Bertso bat, noski, baina ze neurri,
          nola eta zeri buruz?
Lehen puntutik abiatuz
zure zenbaki ta datuz
ahal bezala osatuz.


Algoritmo ta aldagai,
          sentimentuen ardagai. [6]
          bilakatzen den bizigai. [14]
          Orduan gaitzat hartzen genitun
          ta orain eurak dira gai. [9]
          Sortzean ginen bost anai. [5]

          denak irristadaren zai, [8]
          inork ez zuen joan nahi. [5]



Datuen itzalekoa
non burua, han lepoa,
ez zara hain paletoa!
Nahiz ta osatu duzun txukun bat
gaitegi zabalekoa;
ezetz egin balekoa,
edo onen taldekoa,
aktualitatekoa!


          Zikin munduko atlasa [3]
          Zisjordania ta Gaza, [4]
          hura pelotazo jasa. [13]
          Tiranoari ere iristen
          zaiola azken arnasa? [4]
          Israel, Cia ta Nasa, [1]
          ez da laguntza eskasa. [1]
          Hemen ez da ezer pasa... [13]


Harrotu zaigu chat-bot-a!
Gerra eta anekdota
nahiz behar bezala konta.
Inteligentzia artifizialaz
ez daude hainbeste sorta.
Hortxe hurrengo erronka:
ezetz bertso on bat bota
zeure buruaren kontra!


          Hau coitus-interruptusa! [16]
          Zer naiz, argin andaluza? [11]
          Ardo bat, gero Kombucha...[2]
          Zioten bera eroriko dek,
          baina zakurraren putza! [11]
          bultza naute, gogor bultza [15]
          bihurtzeraino kamutsa [2]
          bertsoa eta sorkuntza. [15]


Ez andrea, ez gizona [12]
Kodeari jaramona, [5]
irakurketa random-a... [5]
          Makinon inon ez egon nahia
          al da zure ezinegona? [12]
Erreten sakon-sakona. [7]
          Zuk eman didazu forma. [12]
Gauza onik ezin soma... [7]
 

Taberna-zulo ta landa
algoritmotatik landa
badugu nahikoa lan ba!
Ondo zabiltza, baina oraindik
ez gaude denak emanda.
Hartu agurtzeko txanda:
          Agur, virgo beneranda [10]
          plazer handi bat izan da.

 

Erreferentziak

1: Aitor Mendiluze, Igor Elortza, (2013), https://bdb.bertsozale.eus/web/bertsoa/view/1330t8
2: Alaia Martin, (2022), https://bdb.bertsozale.eus/web/bertsoa/view/165704
3: Alaia Martin, (2022), https://bdb.bertsozale.eus/web/bertsoa/view/165ti0
4: Amets Arzallus, (2009), https://bdb.bertsozale.eus/web/bertsoa/view/khgn4
5: Amets Arzallus, (2006), https://bdb.bertsozale.eus/web/bertsoa/view/dsoac
6: Andoni Egaña, (2001), https://bdb.bertsozale.eus/web/bertsoa/view/fo5m4
7: Andoni Egaña, (2001), https://bdb.bertsozale.eus/es/web/bertsoa/view/fo6og
8: Andoni Egaña, (1993), https://bdb.bertsozale.eus/web/bertsoa/view/juqc8
9: Andoni Egaña, (1997), https://bdb.bertsozale.eus/web/bertsoa/view/k2b5k
10: Anjel Mari Peñagarikano, (1986) https://bdb.bertsozale.eus/web/bertsoa/view/g54as
11: Jose Manuel Lujanbio, Txirrita, (1860-1936), https://bdb.bertsozale.eus/web/doinutegia/view/339-haizeak-bidali-du
12: Maialen Lujanbio, (2017), https://bdb.bertsozale.eus/web/bertsoa/view/14hrec
13: Maialen Lujanbio, (2009), https://bdb.bertsozale.eus/web/bertsoa/view/keqp4
14: Sustrai Colina, (2022), https://bdb.bertsozale.eus/web/bertsoa/view/g54as
15: Unai Iturriaga, (2009), https://bdb.bertsozale.eus/web/bertsoa/view/kgvh4
16: Unai Iturriaga, (2001), https://bdb.bertsozale.eus/web/bertsoa/view/dcovs

Atal gehiago
Bertso Jarriak

Joanes Illarregi | Plastikoarenak

2024ko irailaren 14a

Joanes Illarregi Marzol. Leitzan (Nafarroa) jaioa, 1999an. Bere jaioterriko bertso eskolan egin zituen lehen pausoak, eta 2007an parte hartu zuen lehen aldiz Eskolarteko Txapelketan; hirutan izan da Nafarroako Eskolarteko Txapelduna. Lau aldiz hartu du parte Nafarroako Bertsolari Txapelketan: finalerdietara iritsi zen 2017an, eta azken hiru aldietan —2019, 2021 eta 2023— laugarren postua erdietsi zuen. 2022ko Bertsolari Txapelketa Nagusian finalera iritsi zen.

Bertso Jarriak

Manex Agirre | Hocney¹, Cano² eta Cheever³ igerilekuan

2024ko abuztuaren 24a

Manex Agirre Arriolabengoa. Aramaion jaio zen (Araba), 1982an. Arabako bertsolari gazteen txapelketa izan zuen lehen plaza, eta orduztik bertsoari loturiko hamaika jardunetan aritu da, bai kantuan eta bai eragiletzan —izan hedabideetan, bertso eskoletan zein Bertsozale Elkartean—. 2011ko eta 2015eko Arabako Bertsolari Txapelketeten txapeldun izan zen, baita 2020ko Arabako Kuadrilla arteko Bertso Txapelketen talde irabazleko kide ere. 

Bertso Jarriak

Aetz Etxart Sarasola | Koblaka

2024ko abuztuaren 17a

Aetz Etxart Sarasola. Urdiñarben jaio zen (Zuberoa), 2004an. Sohütako ikastolan hasi zen bertsotan, Xan Alkhatekin, eta Larzabaleko (Baxenafarroa) Manex Erdozaintzi kolegioan eta Baionako Bernart Etxepare lizeoko bertso eskolan segitu zuen. Iparraldeko Eskolarteko Txapelketan parte hartu izan du, eta birritan kantatu du Euskal Herriko Eskolarteko Bertsolari Txapelketaren finalean. Ozazeko (Zuberoa) bertso eskolan aritzen da egun.

Bertso Jarriak

Saioa Alkaiza | Izan ez den kafe horri

2024ko abuztuaren 10a

Saioa Alkaiza Guallar. Iruñean jaioa, 1991. urtean. 12 urterekin hasi zen bertsotan, Antsoainen ikasle zela. Hara joan zitzaien Estitxu Arozena bertsolaritza irakastera, eta haren eskutik jantzi zuen 2021eko Nafarroako Bertsolari Txapelketako txapela. Kazetaritza eta Gizarte Antropologia ikasketak eginak ditu, eta Iruñerriko bertso eskolako eta ahalduntze bertso eskolako kide da. Birritan irabazi du Iruñeko egile berriendako euskarazko literatur lehiaketa..

Bertso Jarriak

Maddi Sarasua | Gedarraren norantza

2024ko abuztuaren 3a

Maddi Sarasua Laskarai. Itsasun (Lapurdi) jaioa, 1995. urtean. 11 urterekin hasi zen bertso eskolan, Uztaritzeko ikastolan. Birritan irabazi zuen Iparraldeko Eskolarteko txapelketa, eta beste behin Euskal Herrikoa. 2012ko Xilaba Bertsolari Txapelketan parte hartu zuen, eta 2013an Euskal Herriko Bertsolari Txapelketan Nagusian izan zen lehenengoz, bertsolari gazteena izanik. Biharraren hegietan (Maiatz) olerki liburua argitaratu du aurten.

Bertso Jarriak

Andoni Rekondo | Sokaren gainean

2024ko uztailaren 27a

Andoni Rekondo Izagirre. Hernanin (Gipuzkoa) jaioa 1999. urtean. 2019an hasi zen bertsotan Kontrakantxa gaztetxeko eskolan, eta Hernaniko bertso eskolan aritzen da orain. Zenbait gazte sariketatan hartu du parte. 2022an bigarren izan zen Lizardi sariketan, bertso onenaren saria lortuta.

Bertso Jarriak

Jone Uria | Chat BDB

2024ko uztailaren 20a

Jone Uria Albizuri. Getxon (Bizkaia) jaioa, 1990ean. Matematikan doktore da, eta irakasle ari da Euskal Herriko Unibertsitatean. 9 urterekin San Nikolas ikastolan eskolaz kanpoko bertsolaritza eskoletan izena eman ondoren, 12 urte zituela hasi zen ALBEn Algortako Bertsolari Eskolan, eta ordutik bertan jarraitzen du partaide zein eragile gisa. 2008an hartu zuen parte lehenengoz Bizkaiko Bertsolari Txapelketan, eta finalaurrekoetara iritsi zen. Gerora final guztietan parte hartu du. Azkeneko bietan, 2021ean eta 2023an, buruz burukoan kantatu zuen. 2009, 2013 eta 2017 urteetako Bertsolari Txapelketa Nagusietan ere aritu da. 

Bertso Jarriak

Ramuntxo Cristy | Zuri ta gorriz

2024ko uztailaren 13a

Ramuntxo Christy. Aiherran (Nafarroa Beherea) jaioa, 1980an. 2000az geroztik Amikuzen bizi da eta Zuberoan lan egin. Hain zuzen ere, gaztetatik izandako bertso zaletasuna Mauleko bertso eskolan garatu du 2005etik hona. Euskal Irratietan Punttuka bertsolaritzari buruzko irratsaioa gidatu du Xan Alkhatekin batera. Bestalde, Xilaba txapelketan parte hartu du 2010az geroztik.

Podcastak
BERRIKETAN Logo
Berriketan

Bahiketa, bortxaketa eta hilketei argia

1979 eta 1980 urteen artean motibazio politikoz izandako eraso, bortxaketa eta hilketak ditu hizpide Berriketan saioaren atal honek. Gehienak Errenteria inguruan izan ziren eta erasotzaileek emakume gazteak izan zituzten jo-puntuan. Erasotzaileek zigorgabetasun osoz jarduten zuten eta eskuin muturreko talde parapolizialekin lotuta zeuden. Argituz elkarteak salatu ziren kasuen bilduma osatu du. Auziari buruzko xehetasunak eman dizkigu Gurutze Izagirre Intxauspe BERRIAko Politika saileko koordinatzaileak.

BERRIKETAN Logo
Berriketan

Baxar al-Assad: Bat-batean erori da

Siriako gatazka du hizpide Berriketan saioaren atal honek. HTS muturreko koalizio islamistak ezusteko erasoa abiatu zuen azaroaren 27an, eta hamaika egunen buruan Baxar Al-Assad presidenteak Siriatik ihes egin du. Egoera nahasi eta zalantzaz beteriko horretaz aritu gara Mikel Rodriguez BERRIAko editorearekin.

Kinka
Kinka

Urdaibaiko biosfera babesteko konpromezuak, auzitan 40 urteren ondoren

Aurtengo Kinka podcastaren azken atalean, Urdaibaiko biosfera erreserba eta bertan eraiki asmo duten Guggenheim Urdaibai museoaren ekimena izan du hizpide saioak, Ibone Ametzaga UNESCO Katedrako kidearekin eta Eider Gotxi Guggenheim Urdaibai Stop plataformako kidearekin batera. Hiztegian, industria aurreko aroaren mugarriaz aritu dira Nagore Arin eta Oli Artola solaskideak.

New Yorkeko Munduak
New Yorkeko munduak

New Yorken ez dago Airbnb-rik

Lehengusinak deitu zidan esateko New Yorkera etorriko zirela oporretan. Betidanik nahi izan dutela ezagutu hiria, irudiak bai oso agerian dituztela, filmetatik, liburuetatik, musikatik, eta bisitatu nahi dutela horregatik, egundo egon gabe ere, hainbeste markatu dituen hiria. Warholen margoak, Velvet Undergrounden diskak, Basquiaten pintadak. Leonard Cohen, Patti Smith eta garai bateko bohemioak biltzen ziren Chelsea hotela.

BERRIKETAN Logo
Berriketan

Ilunaren lilura

Zulo beltzak ditu hizpide Berriketan saioaren atal honek. Aurten Gaia BH3 zulo beltza aurkitu dute, inoiz aurkitu duten izar-zulo beltz masiboena. Zulo beltzez eta aurkikuntza horretaz aritu gara Miren Millet Kutxa fundazioko kide eta Donostiako planetarioko arduradunarekin.

BERRIKETAN Logo
Berriketan

Ogi beltza, urrezko ogi

Taloak ditu hizpide Berriketan saioaren atal honek. Garai batean eguneroko ogi zena, kapritxo bihurtu da gaur egun. Taloaren bilakaeraz mintzatu zaigu Ane Insausti Barandiaran BERRIAko Bizigiro saileko kazetaria.

Orain, aldi berria dator. Zure aldia. 2025erako 3.000 babesle berri behar ditugu iragana eta geroa orainaldian kontatzeko.