Espazioa

Ez gatoz Paristik

Espazioa

2025eko apirilaren 3a

Bazen behin eztanda handi bat. Baziren gero izarrak, planetak, zulo beltzak...

Eskolan erakutsi ziguten.

Espazioan mututasuna nagusi dela ere bai.

Dardarak badiren arren, ez dagoelako garraiatuko dituen airerik, bitartekaririk.

Eskolatik kanpo ikasi genuen antzeko zerbait gertatzen dela kulturaren gure galaxian ere. Unibertso honetakoak garela, geuretik dardarak sortzen, baina espazioak ez digula oihartzun egiten.

Eta gure kultura planeta beregain, satelite, asteroide edo Saturnoren eraztunetako harri puska ote den... Teoria ezberdinak daude.

Elkarrizketatuak, Mikel Ayllon, Olatz Salvador eta Iñigo Arandia.

ZUBI-MUSU BAT, Maite Arroitajauregi Mursego-k, John Cagek Gertrud Steinen hitzekin sortutako Story kantua berrasmatuz.

HI BIZI HAIZ HI, Harkaitz Canok idatzia eta Canok berak, Xanti Agirrezabalak, Erika Olaizolak eta Amagoia Gurrutxagak lokutatuta.

Sintonia, Iban Urizar Amorante-k, Nemesio Etxanizen Paristik natorren kantutik abiatuta.

Entzun dituzu, Monsieur leCreperen M.L.C. (x YPSEN x LACASIA x PANDO); Skakeitanen Eklipse; Saguxarren Lurraren geruzak; Maialen Ibarraren Beti falta da zerbait; Turbo Retrobator-en Elektrik haiz; Kaskezurren Algoerritmo; eta Jupiter Jon-en Navajo kodigoan.

Esker bereziak, Amaia San Vicenteri.

Gidaritza, Amagoia Gurrutxagak.

Soinu errealizazioa, Ander Mujikak, Azpeitiko Kulturaz Kooperatibatik.

Babesle, Berria egunkaria.

Laguntzaile, Irizar eta Laboral Kutxa.

Gaiak

Atal gehiago

Bihotzondokoak

2025eko maiatzaren 22a

Bihotz bat taupaka.

Amateur hitza kulunkatzen.

Amateurrez hitz egitera baikatoz oraingoan.

Merkatu logikak moldatutako kultur ereduak uzten dien tarte gero eta estuagoaz.

Kulturgileen eta komunitatearen arteko loturaz.

Gure kultur sistemaren balizko arritmiez.

Ustezko basamortuez

Uste basatiez.

Laburbilduz: segidako elektrokardiograman ageri den guztiaz.

00:00:0000:00:00

Espazioa

2025eko apirilaren 3a

Bazen behin eztanda handi bat. Baziren gero izarrak, planetak, zulo beltzak...

Eskolan erakutsi ziguten.

Espazioan mututasuna nagusi dela ere bai.

Dardarak badiren arren, ez dagoelako garraiatuko dituen airerik, bitartekaririk.

Eskolatik kanpo ikasi genuen antzeko zerbait gertatzen dela kulturaren gure galaxian ere. Unibertso honetakoak garela, geuretik dardarak sortzen, baina espazioak ez digula oihartzun egiten.

Eta gure kultura planeta beregain, satelite, asteroide edo Saturnoren eraztunetako harri puska ote den... Teoria ezberdinak daude.

00:00:0000:00:00

Apo, epe, epai

2025eko otsailaren 20a

Aizkoraren epaia erraldoiaren kontra.

Enborra eraitsi arte zartaka.

Eta enborra ohol, ohola mahai, mahaia epaimahai.

Erakunde publikoek antolatutako sarien eta beken banatzeko.

Gaur gaurkoz, sortzaileen eskubideen erauzketan zaildutako sistema bat.

Sortzailea apo sentiarazteraino.

00:00:0000:00:00

Ogiaren bidea

2025eko urtarrilaren 9a

00:00:0000:00:00

Ispilua

2024ko azaroaren 14a

Dinosauroa iratzarri zenean, matxismoak han segitzen zuen.

Eboluzio behar handirik gabe.

Dinosauroa iratzarri zenean, kulturaren ispiluak han segitzen zuen.

Arrakala askorik gabe.

Gizarteari isla egiten.

00:00:0000:00:00

Deskonexioa

2024ko urriaren 17a

Zenbaterainoko plaza eskaintzen zaio euskal kulturari Euskal Herriko hedabideetan?

Plaza horren neurria zenbateraino da herritarron kultur ohituren moldatzaile, zenbateraino kultur ohituron ispilu?

Mundu gero eta konektatuago ꟷeta globalizatuagoꟷ honetan, zenbateraino normalizatuko dugu gure kulturarekiko deskonexioa?

Etengabeko eraldaketak eta informazioaren gizarteak bizi gaituztela errepikatzea ez delako aski, kultura transmititzea eta biziaraztea ere mundua eta gizartea egiteko modu eraldatzaile bat dela ahazten badugu.

00:00:0000:00:00

Sokak eta pasilloak

2023ko abenduaren 28a

Gasteizko Legebiltzarreko pasilloetan luzaz joan-etorrian ibili eta iritzi publikoan eztabaida zakarrak eragin ostean, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako Hezkuntza Lege berria onartu berri dute. Plaza politiko horretan eta beste zenbaitetan landutako legeek eta curriculumek gure kultur kapitala belaunaldi berrienganainoko eroale lana erraztuko ote duten, gero eta gehiagotan eteteko zorian dirudien kultur soka indartu ala ahuldu egingo ote duten, eragile ugariren gogoetagai da. Baita akuilu ere, gure hizkuntzaren eta kulturaren biziraupena ikastetxeetan ere jokatzen baita. Horren isla dira, besteak beste, Euskal Herriko ikasgeletan azken hamarkadetan aktibatu diren hainbat ekimen.

00:00:0000:00:00

Sara

2023ko abenduaren 11

Hitz egiteko gaitasunak eta irudimenak egiten omen gaituzte humano. Hitz egiteko eta gure irudimenaren milioika emaitza prozesatzeko gaitasuna erantsi diegun makinak ere adimendunak al dira, beraz? Zein etorkizun opa digute Adimen Artifizialaren sustatzaile nagusiek, gure datuen kudeaketa negozio bihurtu duten multinazionalek? Itsu-itsuan egin behar al dugu datu kopuru erraldoiak kudeatzen trebatutako produktu informatikoen alde? Zein ondorio izan dezake gure iruditeria kolektiboa halako programen esku uzteak? Benetan sinesten al dugu makinek salbatuko dutela euskaldunon komunitatea?

00:00:0000:00:00

Keinukariak

2023ko azaroaren 21a

Hauxe zen, beraz, kultur langilea izatea: Itzaltzea eta piztea.
Norbere Ogi Bideko puntu beltzak bide-orri ustez serioenetan sekula ez agertzea.
Euskal Artistaren Estatutua existitzen garenik ere ez dakiten Esne Bidetik kanpoko galaxiaren batetik etorriko zaigula nazkatu arte entzutea.
Intermitente, keinukari bilakatu nahi izatea.
Itzaltzea eta piztea.

00:00:0000:00:00

Kukuarena

2023ko azaroaren 17a

00:00:0000:00:00

Podcastak

Berria FM

Protokolo gorpuztuak

Eraso matxistei aurrea hartu eta erantzuteko tresna gisa baliatzen ditugu protokoloak. Baina, zergatik dira benetan garrantzitsuak? Galdera horrekin abiatu dugu Berria FMren hirugarren denboraldiko azken saioa. Eta ez da edonolakoa izan: Hezkidetza eta Pedagogia Feministen III. Kongresuan grabatutako zuzeneko saio berezia izan da, jendaurrean partekatua. 'Protokolo gorpuztuak: komunitatean, hezkuntzan eta kirolean' izeneko solasaldian, lau ahots bildu ditugu mahaiaren bueltan: Marivi Fernandez Roldan, Donostiako Berritzeguneko zuzendaria; Laura García Rodriguez eta Lidia Latorre Bañares, Amarauna Basket Fem sareko kideak; eta Idoia Arraiza Zabalegi, Emagineko kidea. Elkarri entzunez, esperientziak eta erronkak josi ditugu, protokoloek erreparazioa, ardura kolektiboa eta babes eraginkorra bermatzeko zer behar duten elkarrekin hausnartzeko.

00:00:0000:00:00

New Yorkeko munduak

Ezusteko pozak

Zapato Azule osteko igande beltzari bukaera duina emateko, eta Mutrikun bainua hartu ondoren, pizza afaltzeko plana egin genuen. Ondarroako Basati pizzategira hurreratu ginen Mutrikutik bueltan. Han pizzak hartu eta autora berriz, etxera bidean. Gure autoak baditu urte batzuk, Volkswagen Touran bat da, eta aukeran zazpi lagun sar daitezke bertan. Hainbat eserlekurekin hartu genuen familian edo lagun artean txangoak egiteko. Umeak bertan hasi dira, ume txiki izatetik, aulki txikietan, nerabe izatera.

Baina Artabide kalean, Lekeitiorako bidean buelta hartzera nindoala gurpila zulatu zitzaidan. Ordezko gurpilaren bila hasi ginen semea eta biok. Zazpi aulkien azpian bilatu eta ezer ez, auto azpian begiratu eta ezer ez. Azkenean, Youtube-n aurkitu genuen bideo batek esan zigun Touranak ez duela ordezko gurpilik. Garabiari deitu behar izan genion.

Hantxe, Artabiden, bada plazatxo bat, nondik portua eta itsasoa ikusten diren. Hantxe eseri ginen garabiaren zain. Semeak esan zidan, “badakit zerri buruz egin behar duzun zutabea, gertatu zaigun honi buruz. Begira, gurpila zulatu eta garabiaren zain gaude gaueko orduetan. Baina beste alde batetik, pentsa, izarrei begira ari gara pizza afaltzen. Ezusteko poza esaten zaio horri. Gutxien espero duzunean datorren zorionari. Bestela ez genituen elkarrekin igaroko ordutxo hauek”.

Arrazoia eman nion. Hemen duzue beraz uda aurreko azken zutabea, ezusteko pozez. Iraila arte, izan zuek ere zoriontsu.

00:00:0000:00:00

Berriketan

Arrazakeria karrikan dabil

Lo vimos en Irun taldea du hizpide Berriketan saioaren atal honek. Mezu eta irain arrazistak zabaltzen dituzte han, eta larunbatero herritar taldeak antolatzen dituzte komunitate magrebtarra biltzen den lekuetara joan eta bizilagun horiei jazartzeko. Antxeta irratiak ikerketa egin du gai horri buruz, eta Aimar Lopez Erasun kazetariak azaldu dizkigu xehetasunak.

00:00:0000:00:00

Hizlandia

Joseba Zulaika Irureta: Mikel Reparazen 'Amerikaren arrakalak'

Hamaseigarren ataleko gonbidatua Joseba Zulaika Irureta antropologo eta idazlea izan da. Eta aukeratu duen liburua Mikel Reparazen Amerikaren arrakalak (Alberdania, 2024).

Atal honetan erabilitako kantuak:
· BILLIE HOLIDAY - Strange Fruit
· WOODY GUTHRIE - All You Fascists
· JOSEBA B. LENOIR - Hamabi lagun hilkor · THOMAS NEWMAN - American Beauty
· BOB DYLAN - Masters of War
· THE DRONES - Oh My

00:00:0000:00:00

Berriketan

Israel, Iran eta AEBen mutur luzea

Ekialde Hurbileko egoera du hizpide Berriketan saioaren atal honek. Israelek Iran eraso ondotik, bi herrialdeen arteko eraso katea hasi zen, harik eta AEBk muturra sartu eta Irango gune nuklear garrantzitsuenen kontra bonbak jaurti zituen arte. Egoera korapilatsu horren analisia egin digu Arantxa Elizegi Egilegor BERRIAko editoreak.

00:00:0000:00:00

New Yorkeko munduak

Denon bizitza

JFK aireportura goiz iritsi ginen kontrol guztiak garaiz igarotzeko. Uda bezperetan, bidaiari andana bildua zen bertara eta ilarak luzeak ziren. Kontroletik pasa eta gero, halako batean, konturatu ginen arten pare bat ordu genituela Atlantikoa zeharkatuko zuen hegazkina hartu orduko. Jatetxe batean eseri eta zerbait afaltzea otu zitzaigun. Batean eta bestean begiratu ondoren, amerikar itxurako batera bildu ginen azkenean, badakizue, garagardoak, hanburgesak, patatak eta horrelako litxarkeriak eskaintzen dituzten horietako bat; bezeroak barran eserita kirola ikusten telebistetan, tipo horretako bat.

Baina tabernara sartzeko ere ilara luzea zegoen. Arraroa zen, jatetxe barrura begiratu eta ez baitzen ikusten beteta, mahai asko zeuden hutsik. Halako batean, zerbitzari bat hurreratu zitzaigun ilarara. “Ez bota niri errurik, Trump presidenteari eskatu kontuak. Mahaiak libre daude baina ez daukagu nahikoa langile haiek zerbitzatzeko ezta sukaldean lan egiteko ere, eta horregatik itxaron beharko duzue. Migratzailerik gabe ez dago afaririk”, bota zigun haserre, “Trumpi esan”. Nonbait langileek ez zuten handik agertu nahi deportazioen beldur, nahiago zuten lanik ez egin kanporatuak izatea baino.

Erabaki politikoek aldatu egiten duten bizitza. Denon bizitza.

00:00:0000:00:00