Euskal Wikilarien Kultura Elkartearen proiektu bat da 'Euskal Herriko historia 100 objektutan'; Euskal Herriko historia objektuen bidez kontatzeko helburuarekin sortu da, objektu horiek museo eta unibertsitateetako adituekin elkarlanean hautatuta. Orain podcast bihurtu da proiektu hori: hamar idazlek idatzi dituzte gidoiak,eta BERRIArekin elkarlanean ekoitzi dute astero zabaltzen den saio hau.
Ze zerikusi dauka mezaren erdian dena utzita ehizara aldegiten zuen Mateo Txistu apaiz ehiztariak Tadej Pogacar txirrindulariarekin? Ze zerikusi dauka Italiako Giroak Ugandako safari batekin? Ze zerikusi dauka Kalashnikov fusilak txorroskileroaren bizikletarekin? Azken finean, Eibarko Armagintza Museoan gaude… Zer egiten du hemen bizikleta batek erakusgai?
Txanponak gero eta gutxiago erabiltzen dira. Txartelarekin ordaintzen dugu orain, ez duzue uste? Batzuek txartelik ere ez dute jada erabiltzen, eta telefonoarekin ordaintzen dute zuzenean. Zer nolako aldaketa, ezta? Nik behintzat txanpon gutxi dauzkat zorroan. Hala ere, metal txiki eta borobil haiei aitortu behar diegu, behintzat, sortu zirenean, gure ekonomia eta historia goitik behera aldatu zituztela.
Bada hari bat Gaztelarrek Nafarroan eginiko konkista eta Japonia lotzen dituena. Edota Cisneros kardinalak agindutako gazteluzidioa eta Moluka Irlak. Halakoetan hariak finak direla esan ohi da baina, kasu honetan, akaso hariak badu sendotik asko. Hari hori, ziur askok asmatu duzuen bezala, Frantzisko Xabierkoa santu katolikoa da.
“Kaixo, nire izena X da, eta zurea?”
Erantzuna da, inkognita. Erantzuna da ezezaguna. Erantzuna da X.
Esate baterako: eseri hemen eta hartu liburu hau. Dei diezaiogun horrela, dei diezaiogun X.
Pentsa zenbat aldiz ikusi dudan irudi hori, pentsa zenbat aldiz izan dudan esku artean liburu hori, eta gaurdaino ez naiz jabetu. Eta hori belaunaldiz belaunaldi pasatu den liburu horietako bat izaki; eskola-liburu bat.
Nekazaritza gure gizartearen oinarri garrantzitsua izan da urte luzez, mundua begiratu eta neurtzeko modu bat. Oraindik bada gure artean apirilari jorraila, abuztuari dagonila eta irailari agorrila esaten dionik. Jarraitzen dugu, ordea, urria esaten, hozkailuan alderik nabaritzen ez badugu ere, eta baita atzetik datorren azaroa, nahiz eta azaz gain tomatea edo ahuakatea urte osoan erosi daitezkeen garaian bizi garen...
«Nora zoaz eskual semea, arma hori eskutan?», galdetu zuen Gorka Knörrek. Arabako kantaria Lapurdiko, Nafarroa Behereko eta Zuberoako herrietan barna ibili zenean, txunditurik gelditu zen herriko plazan edo eliza atarian edo beste leku zentral batean ikusi zuenarekin...
Ezagutzen duzue Barrikako paisaia? Gaur egun berdea da, urbanizazio batzuk daude, eta duela gutxi landatutako pinudiak. Bizkaiko kostako paisaia tipikoa da. Hondartzara jaisteko harrian zizelkaturiko eskailera estu bat dago. Egun argitsuetan, turistaren bat eta hango biztanleak jaisten dira, bainu bat hartzera. Batzuk sonbrila eta guzti, beste batzuk bere buruarekin bakarrik egotera joaten dira, leku eder eta aproposa baita bietarako...
Atal honetan, irakurzaletasunaz hitz egin dute Aitzpea Leizaolak eta Peio Jorajuriak 'Pentsaketan' bideopodcast emankizunean.
Urdaibaiko Guggenheim proiektua du hizpide Berriketan saioaren atal honek. Proiektua bertan behera uztea erabaki du Bilboko Guggenheim museoaren patronatuak, korapilo legalak aipatuta, baina Guggenheim Urdaibai Stop plataformak herri mobilizazioari atxiki dio garaipena. Luze jo duen istorio honen azken berriak eta gakoak azaldu dizkigu Iñigo Astiz BERRIAko kultur kazetariak.
Txileko hauteskundeak ditu hizpide Berriketan saioaren atal honek. Pinocheten diktadura bukatu zenetik, lehenbiziko aldiz ultraeskuindar batek aginduko du herrialdean: Jose Antonio Kastek. Hauteskundeen emaitzez eta herrialdeko testuinguruaz aritu gara Julen Otaegi Leonet BERRIAko Mundua saileko kazetariarekin.
«Ezustekoa ez da izan, baina mingarria bai». Abenduaren 9an eman zuen sententziaren berri Arabako Probintzia Auzitegiak, eta hura «zaplazteko» baten gisara deskribatu dute Askabide klinikako kideek. Epaileak errugabetzat jo ditu klinikaren aurrean abortuaren kontrako elkarretaratzeak egin zituzten 21 pertsonak. Haien errezoetan ez du atzeman biolentziarik. Klinikako arduradun Naroa Iturri eta zentroaren abokatu Bea Ilardia BerriaFMn izan dira auziari buruz hitz egiteko. Suminduta daude. «Emakumeen eskubideak eta askatasunak biltzen dituzten arau eta lege guztiek ikaragarrizko erresistentziak dauzkate».
Martxoaren 17ko greba orokorra du hizpide Berriketan saioaren atal honek. Euskal sindikatuek 1.500 euroko gutxieneko soldata ezarri nahi dute Hego Euskal Herrian, eta patronalarekin zein erakunde publikoekin adostasunik lortu ez dutenez, greba orokorrerako dei egin dute. Imanol Magro Eizmendi BERRIAko ekonomia saileko kazetariak aldarrikapen horri buruzko nondik norakoak azaldu dizkigu.
Ze zerikusi dauka mezaren erdian dena utzita ehizara aldegiten zuen Mateo Txistu apaiz ehiztariak Tadej Pogacar txirrindulariarekin? Ze zerikusi dauka Italiako Giroak Ugandako safari batekin? Ze zerikusi dauka Kalashnikov fusilak txorroskileroaren bizikletarekin? Azken finean, Eibarko Armagintza Museoan gaude… Zer egiten du hemen bizikleta batek erakusgai?
