ezer eta festa web 1440x638
Ezer ez eta festa

AEKren bonus tracka (5): ‘Tipo horiek ez ditut lagun-lagunak’

2024ko maiatzaren 10a

Andoni Tolosa ‘Morau’-ren kanta, Joan Manuel Serraten ‘Algo personal’ abestiaren bertsioa: ‘Tipo horiek ez ditut lagun-lagunak’.

Hitzen itzulpena: Maialen Berasategi Catalan.

Atal gehiago
ezer eta festa web 350x350

Poesia fosildua

Hiztun gehienak ez gara literatoak, baina metaforarik gabe mintzo denik inortxo ere ez dago. Metafora batzuk bizi-bizirik eta ageri-agerian daude; beste batzuk, berriz, ihartuak, ezkutatuak, fosilduak, trilobitea haitzean nola: ahoan darabiltzagula ez konturatzeraino.

Zenbaiti poesia darie, beste zenbaiti klixea, eta askori, arriskua ere bai. Zer gertatzen da, adibidez, gaixotasunez aritzeko gerra metaforak erabiltzen baditugu?

ezer eta festa web 350x350

Hizkera mertzenarioa

Ez da eskrupulurik gabe dirua pilatzea: ekintzailetza da. Ez dira biktima zibilak: albo kalteak dira.

Hizkera du propagandak lanabesik zorrotzenetako bat: eufemismoak, hitz lizunduak, baraualdi bat behar izateraino maiztu eta higatu ditugun esapideak…
Gaur, ‘Ezer ez eta festa’, hizkera mertzenarioa mintzagai: ura bost aldiz garestiago saltzeko modua ematen duen makina ondo koipetu eta koipetsu hori.

ezer eta festa web 350x350

Bi ziutate

‘Barik’, ‘hagitz’, ‘azul eta ‘potro’: zer dute komunean lau hitz horiek? Bainuontzia eta bideta? Ez. Bisilabatasuna? Bai, baina baita hori baino gehiago ere: lau-laurak direla euskara batua. Izan ere, zer eta zenbat kabitzen da batuan? Gauza bera dira batua eta estandarra? Halako galderei erantzuten saiatuko gara gaurko saioan.

ezer eta festa web 350x350

Despistatuon sexua

Albiste txar bat: ez, euskaldunon hizketa ez da beste hiztun batzuena baino gutxiago sexista. Bai, genero gramatikalik eduki gabe ere. Berez, lexikoan ez ezik, erabileran baitago koska. Adi ibili behar zer nola esaten den, baina abil ibili behar, aldi berean, anekdotari eta azalkeriari izkintxo egiteko...

Hizkera sexistaren auzia landuko dugu saio honetan, gizarte (edo jendarte?) osoari dagokiolakoan.

ezer eta festa web 350x350

Hiztegiak tabernetan

Zenbat dezake hizkuntzak? Zer ez dezake? Non du indarra? Etimologian? Esaldi luze eta bete-beteetan? Ia estilo ere izan nahi ez duen estilo soil eta biluzian? Posible ote da, ordea, estilorik gabe idaztea? Hizkuntzaren ahaleginez eta ahalezinez arituko gara saio honetan.

Podcastak
New Yorkeko Munduak
New Yorkeko munduak

Kalera bidean

Kalera bidean, ataritik atera eta ilargia ikusi dut zeru urdinean. Arratsaldea zen, baina oraindik ordu batzuk geratzen ziren iluntzerako. Hura ikusita, Ondarroako gizon batek, Arakistainek, kontatu zidan ipuina etorri zait burura.

BERRIKETAN Logo
Berriketan

Begiratu keinuei

Keinu hizkuntzaren egoera du hizpide Berriketan saioaren atal honek. Hego Euskal Herrian ez dago keinu hizkuntzako titulazio ofizialik, lan baldintzak txarrak dira eta interprete falta dago. Gaiaren gako nagusiak azaldu dizkigu Amaia Igartua BERRIAko kazetariak.

BERRIKETAN Logo
Berriketan

Palestina: hondamendia ez da eten

Gazako zerrendako egoera du hizpide Berriketan saioaren atal honek. Duela 76 urte sortu zen Israel eta 700.000 palestinar baino gehiago etxea uztera behartu zituzten. Nakba (Hondamendia) deitzen diote horri. Egoera humanitarioari begira paratu gara Mikel Garcia BERRIAko Mundua saileko kazetariarekin.

BERRIKETAN Logo
Berriketan

Everesteko gailurraren atarian

Tximist espedizioa du hizpide Berriketan saioaren atal honek. Duela 50 urte Everest igotzeko saiakera egin zuen lehenbiziko euskal espedizioa izan zen; sei urte beranduago iritsi zen gailurrera, baina Himalaiarako bidea ireki zien beste euskal mendizale askori. Ramon Olasagasti BERRIAko kazetari eta Mendia kanalaren koordinatzaileak kontatu dizkigu gako nagusiak.

Kinka
Kinka

Monolaborantzaz: bilakaeraz, arriskuez eta argazki hori iraultzeko beharraz

Monolaborantzaren afera landu du Kinka podcastaren ale berriak. Basogintza eredu industrial horren bilakaera, arriskuak eta abarri buruz hitz egin du Lurgaia Fundazioko Sergio Gallego kideak, eta fundazioaren beraren jardunaz ere hitz egin du. Hiztegian, Osasun Bakarra zer den azaldu dute Nagore Arin eta Oli Artola solaskideek. Eta, aholkuen atalean, agroekologian ekoizle izateko aholkuak ekarri dizkigute Asunek Behatokiko kideek.

New Yorkeko Munduak
New Yorkeko munduak

Txorien bizitza berria

Mariana Enriquez idazle argentinarraren liburu berrian irakurri nuen, Toki eguzkitsua jende goibelarentzat izenekoan. Ipuin-liburua da eta narrazioetako batean kontatzen da txoriak, aurreko bizitza batean, emakumeak izan zirela. “Zigorren bat jasan zuten emakumeak”, idazlearen hitzetan. Ideia, nonbait, Amazonaseko herrien elezaharretatik atera zuen. Hango biztanleek hori uste dute, txori bakoitza, aurretik emakume izandakoa dela.

Orain, aldi berria dator. Zure aldia. 2025erako 3.000 babesle berri behar ditugu iragana eta geroa orainaldian kontatzeko.