Bat guztien, guztiak baten

Ezer ez eta festa

Bat guztien, guztiak baten

2024ko maiatzaren 28a

“Ze ederra” esan, edo zera esan: “askoz hoberik ezin liteke ederrenera jota ere”: gauza bera esateko bi modu, neutro samarra lehena, txirritatarra bigarrena. Ez dago alde txikia.

Hizlari pipertsuek piperra non duten jakin nahirik, enfasi negatibo horretaz, kiasmoaz, hitz eratorpenaz, konparazio ihartuez eta halako beste hizkuntz baliabide adierazkor batzuez arituko gara saio honetan, adibide ugariz kantu-kontari, Orhiko txoria baino alaiago.

Edukia eta gidoia: Irene Arrarats Lizeaga eta Maialen Berasategi Catalan.

Irakurketak: Arantxa Artola Aldanondo, Mirentxu Larrañaga Sueskun, Ane Ubegun Goikoetxea, Nerea Urriza Lopez.

Muntatzea: Oli Artola Apeztegia eta Lara Madinabeitia Nanclares.

Musikaren hautaketa: Arantxa Artola Aldanondo eta Maialen Berasategi Catalan.

Musika:
‘Iparragirre abila dela’, Euskatalites

‘Epaitu eta oker’, Etxekalte

‘Norteko trenbideari’, Antton Valverde

‘Albako gultzurruna’, Artola eta Zubiria

‘Lagunak bezala’, Jabier Muguruza

‘Dena zuretzat’, Inun

‘Martxa baten lehen notak’, Mikel Laboa

‘Otzanak’, Anari

‘Xoxoak beleari ipurbeltz’, Urtz

‘Oihan jaia’, Tapia eta Leturia

‘Andaluzaren pareta’, Xabier Lete

‘Neskazar bat tentatzen’ Etxepare Rap eta Andrea Lopetegi

Aipuetako musika:
‘Kresala’, Alvaro Garcia Martinez
‘Amets’, Arima Soul
‘Second Handed Violin’, Audience
‘Hotzikarak’, Petti

Gaiak

Euskara eta hizkuntzak

Atal gehiago

AEKren bonus tracka (8): 'Afalaurreko kontuak'

2024ko ekainaren 7a

'Esatearen arintasun harrapaezina' saioaren bonus tracka, AEK-k egina. Gaur, 'Afalaurreko kontuak'.

Esatearen arintasun harrapaezina

2024ko ekainaren 4a

Pentsatu ohi da hizkuntza idatzia zera dela: ahozko perfekzionatua. Baina ez ote da idatzia ahozkoaren isla hitsa? Ez ote ditu horregatik asmatu behar izan bere bide seinale partikularrak? Ahozkoak musika du, keinua, soinua. Baina soinua, egia da, haizeak darama…

Podcast batean bestela ezin, eta ahozkoari omenalditxoa egingo diogu denboraldiko azken atal honetan.

AEKren bonus tracka (7): 'Akastasuna'

2024ko maiatzaren 31

'Bat guztien, guztiak baten' saioaren bonus tracka, AEK-k egina. Gaur, Uxue Apaolaza Larrearen 'Akastasuna'.

Bat guztien, guztiak baten

2024ko maiatzaren 28a

Ahaleginez eta ahalezinez

2024ko maiatzaren 21a

Duela dozenaka urte, gizon inportante batek esan zuen kimika nuklearra ezin zela euskaraz irakatsi. Dozenaka urteren ondoren, zenbait gizon-emakume ez hain inportanteri txakur edo haur bihurtzeko gogoa pizten zaie tarteka, horrela sikiera batzuek euskaraz egingo dietelakoan.

Loturarik ez dago, itxuraz, egitate baten eta bestearen artean.

Ez da, bada, egongo…

AEKren bonus tracka (6): 'Ipuina eta zenbakia'

2024ko maiatzaren 17a

Ahaleginez eta ahalezinez' saioaren bonus tracka, AEK-k egina. Gaur, Uxue Apaolaza Larrearen 'Ipuina eta zenbakia'.

Poesia fosildua

2024ko maiatzaren 14a

Hiztun gehienak ez gara literatoak, baina metaforarik gabe mintzo denik inortxo ere ez dago. Metafora batzuk bizi-bizirik eta ageri-agerian daude; beste batzuk, berriz, ihartuak, ezkutatuak, fosilduak, trilobitea haitzean nola: ahoan darabiltzagula ez konturatzeraino.

Zenbaiti poesia darie, beste zenbaiti klixea, eta askori, arriskua ere bai. Zer gertatzen da, adibidez, gaixotasunez aritzeko gerra metaforak erabiltzen baditugu?

AEKren bonus tracka (5): ‘Tipo horiek ez ditut lagun-lagunak’

2024ko maiatzaren 10a

Andoni Tolosa ‘Morau’-ren kanta, Joan Manuel Serraten ‘Algo personal’ abestiaren bertsioa: ‘Tipo horiek ez ditut lagun-lagunak’.

Hitzen itzulpena: Maialen Berasategi Catalan.

Hizkera mertzenarioa

2024ko maiatzaren 7a

Ez da eskrupulurik gabe dirua pilatzea: ekintzailetza da. Ez dira biktima zibilak: albo kalteak dira.

Hizkera du propagandak lanabesik zorrotzenetako bat: eufemismoak, hitz lizunduak, baraualdi bat behar izateraino maiztu eta higatu ditugun esapideak…
Gaur, ‘Ezer ez eta festa’, hizkera mertzenarioa mintzagai: ura bost aldiz garestiago saltzeko modua ematen duen makina ondo koipetu eta koipetsu hori.

AEKren bonus tracka (4): 'Dragoi bolek ekarri eta haizeak eraman?'

2024ko maiatzaren 3a

Gidoia: Hernanialdeko AEK

Podcastak

Kinka

Emisio gutxiko eremuak adabaki bat mugikortasun eredu ausartagoen eskasian

Urte berriarekin batera, uhinetan da berriz ere Kinka podcasta. Hirugarren denboraldiko seigarren atalean, saioak emisio gutxiko eremuak ekarri ditu erdigunera, Txapu Martin Ekologistak Martxan taldeko kidearekin batera. Eremu horien nolakotasunez, Bilboko kasu partikularraz eta, oro har, mugikortasun ereduez hitz egin du ekintzaileak. Hiztegian, karbono merkatuez aritu dira Nagore Arin eta Oli Artola.

New Yorkeko munduak

Kabiatik ateratzen

Larunbat honetan, seme txikia bere kabuz atera da kalera lagunekin. Lehen aldia izan da, duela zazpi urte New yorkera etorri ginenetik.

Berriketan

Zientzialariak jomugan

Zientzialarien kontrako erasoak ditu hizpide Berriketan saioaren atal honek. Zenbait ikerketek agerian utzi dute zientzialari askok erasoak jasan dituztela komunikabideetan dibulgazioa egiteagatik. Maider Eizmendi Gureiker taldeko ikerlariak hurbiletik aztertu du gaia, eta gako nagusiak azaldu dizkigu. Gainera, Virginia Garcia eta Gorka Oribe zientzialarien bizipenak jaso ditugu.

Berriketan

Maduro hirugarren agintaldiaren atarian

Venezuelako presidentearen izendapena du hizpide Berriketan saioaren atal honek. Gaur da inbestidura eguna, eta Nicolas Maduro prest dago hirugarren agintaldiari ekiteko. Edmundo Gonzalez Urrutia oposizioko hautagaiak bere burua du irabazletzat, eta esan du Caracasera joanen dela presidente kargua hartzera. Egoeraren berri eman digute Maider Galardi F. Agirre eta Zuriñe Rodriguez Lara kazetari eta BERRIAko kolaboratzaileek Caracasetik.

Ez gatoz Paristik

Ogiaren bidea

Berriketan

Mugimendu berritu bat, taupaka

Taupa mugimendua du hizpide Berriketan saioaren atal honek. Euskaltzaleen Topaguneak lau urteko hausnarketa prozesua egin du, eta aurrerantzean Taupa mugimendua izanen da. Aldaketa horren nondik norakoak azaldu dizkigu Irati Iziar Taupako lehendakariak.