AZKENAK

'Soilik baietz da baietz' legea aldatzea aztertzen ari da Espainiako Gobernua
Iazko urrian indarrean sartu zenetik, nahi gabeko ondorio bat ekarri du Sexu Askatasuna Erabat Bermatzeko Espainiako Lege Organikoak: dozenaka sexu erasotzaileren zigorrak berraztertu dira, eta horietako batzuk, murriztu.

Belauneko krak bat baino zerbait gehiago
Arrazoi anatomikoak, morfologikoak eta biomekanikoak direla medio, emakume kirolariek arrisku handiagoa dute belauneko lotailu gurutzatua apurtzeko. Ander Formoso arrazoien inguruan mintzatu da, eta Esther Arrojeriak eta Marina Agouesek euren bizipenak azaldu dituzte.

Cecilia Themme: «Peruko errepresioa amai dadila exijitu dugu»
Nafarroan bizi diren perutarrak kalera atera dira, euren sorterrian biltzar konstituziogile bat eskatzeko altxatu diren herritarren aurkako errepresioa salatzera. Haietako bat da Cecilia Themme (Lima, 1967).

Bidesariak ordaindu beharko dituzte garraiolariek
Bizkaian eta Gipuzkoan ordainketa arkuak piztu dituzte hainbat errepidetan, eta bide horiek erabiltzeagatik ordaindu egin beharko dute ibilgailu astunek. Garraiolariak ez daude ados.
-cabecera.jpg)
Virginia Woolf
NABARMENDUAK

Minbizia: muinera hamar galderatan
Espainiako Onkologia Medikoko Elkarteak emandako azken datuen arabera, gizonek minbiziren bat izateko %40ko arriskua dute; andreek, %27koa. Adinean gora egin ahala, arriskua handitu egiten da, nabarmen. Azpimarratu behar da, ordea, minbiziarekin gaixoturikoen biziraupena duela 40 urtekoa halako bi dela.
Gaixotasuna era batera edo bestera ondoan izan duten hiru lagunen testigantzak bildu ditu BERRIAk bideo batean.

Lurraren nukleoa moteltzen ari da
Moteltze horrek eragina du egunaren iraupenean, aldea nabari ezina bada ere. Pekingo Unibertsitateko bi sismologo heldu dira ondorio horretara. Haien arabera, Lurraren nukleo solidoaren errotazioa moteldu eta azkartu egiten da, hamarkada batzuk irauten duen ziklo batean.

Hasi dira maskaradak
Mauleko gazteek emanen dituzte aurtengo maskaradak. Apirilaren 22ra arte ariko dira, asteburuero, Zuberoako hainbat herritan. Taldean belaunaldi desberdinak dira, eta 2007ko maskaradan baino euskaldun gehiago.
ERABILIENAK

Gazteen esamoldeak
Abenduaren 3a Euskararen Nazioarteko Eguna da. BERRIAk gazteen esamoldeak jaso ditu bideo batean. Hainbat eta hainbat esamolde baitaude, besteak beste, lagunari isilik egon dadila eskatzeko, diru gutxi daukagula esateko edota sexuaz aritzeko.

Basoak, larre eta landa lurrak baino gehiago
Orain dela 110 urteko Euskal Herrian, belardiek azaleraren %42,2 hartzen zuten, eta basoek, %35,8. 2010ean, azalera guztiaren ia erdia ziren basoak (%44,3), eta larre gutxiago zeuden (%32,9). Beherakada dezentez nabariagoa izan da isurialde mediterraneoan. Nolanahi ere, isurialde atlantikoan ere toki gutxiago hartzen dute larreek gaur egun.

Euskal Herriko biztanleria nabarmen handitu da
Gaindegiaren 2020ko ikerketa baten arabera, azken urtean hamarkadako biztanleria hazkunderik handiena izan du Euskal Herriak: 2019ko urtarrilaren 1ean, 3.170.891 biztanle zituen; hau da, urtebete lehenago baino 18.673 gehiago.

Hil edo biziko bidaia baten kronika
Elkarrekin idatzi dute Miñan liburua: Ibrahima Baldek ahoz, eta Amets Arzallusek eskuz. Irunen ezagutu zuten elkar, anaiaren bila hasitako «abenturak» haraino eraman baitzuen Balde. Bata bertzeari galdezka aritu dira: elkarren arteko harremanaz, migrazio prozesuez, paperez, Europaz, itxi gabeko zauriez, familiaz, literaturaz... Bizitzaz, finean.

Sopela eta New York lotuko dituen urpeko kable bat jartzen hasi da Google
Soil-soilik Googlek erabiliko du zuntz optikozko azpiegitura hori, eta segundoko 340 terabyte datu garraiatuko ditu. Ozeano Atlantikoa gurutzatzen duten tankera horretako kableen artean, datu gehien garraiatzeko gaitasuna dutenetan bigarrena izango da.
INFOGRAFIAK
IKUSI GUZTIAK
Bidesariak ordaindu beharko dituzte garraiolariek
Bizkaian eta Gipuzkoan ordainketa arkuak piztu dituzte hainbat errepidetan, eta bide horiek erabiltzeagatik ordaindu egin beharko dute ibilgailu astunek. Garraiolariak ez daude ados.

Burdin Aroa: aro bat itzalean
Kastroen kulturak zazpi mende iraun zuen, Burdin Aro osoa, eta garai haren produktu bat izan zen Irulegiko Eskua. Baina nortzuk ziren brontzezko esku hori etxeko atari batean zintzilikatu zuten baskoi horiek? Nola bizi ziren, zer erlazio zituzten inguruko herriekin eta nola moldatu ziren erromatarrekin?

DSBE errentaren gutxienekoa 800 euroraino igo du Eusko Legebiltzarrak
23 urtetik 18 urtera murriztuko dute diru sarrerak bermatzeko errenta jasotzeko gutxieneko adina. Onuradun guztien sarrerak hobetuko ditu: %8,5 handituko dira urtarrilean, eta beste koska bat apirilean.
BIDEOAK
IKUSI GUZTIAK
Kai Nakaik milioi batetik gora ikustaldi lortu ditu Shakiraren kantuaren euskarazko bertsio bat eginda
Abeslari gasteiztarrak ez du kantaren bertsio osoa egin, baizik eta Tiktok sare sozialerako lagin bat. «Nire helburua ez da abesti osoak egitea, baizik eta erakustea zelan entzuten den holako abesti famatu bat euskaraz», azaldu du.

Alex Txikon: «Une batzuetan sentitu nuen ez nuela gehiago borrokatu nahi»
Urtarrilaren 6an iritsi zen Alex Txikon (Lemoa, Bizkaia, 1981) Manasluko gailurrera (Nepal, Himalaia, 8.163 metro). Haren bigarren zortzimilakoa izan da neguko espedizio batean. 2016an, Nanga Parbat igo zuen (Pakistan, Karakorum, 8.125 metro).

Aitziber Garmendiak eta Jon Plazaolak baino gehiago al dakizu sagardoaz?
Sagardo sasoia abiatzeko ekitaldia egin zuten urtarrilaren 11n Astigarragan (Gipuzkoa), eta Aitziber Garmendia eta Jon Plazaola aktoreak izan ziren zeremoniaren gidariak, Alorrenea sagardotegian. Aukeraz baliatuta, BERRIAko Enekoitz Telleria kazetariak galdeketa egin zien antzezleei, sagardogintzaren inguruko hiztegia zenbateraino ezagutzen duten ikusteko.