Laugarren urtez jarraian gora egin dute exekuzioek, eta Irani, Saudi Arabiari eta Iraki «dagokie» hori gehienbat, Amnesty Internationalen arabera. Zenbait agintarik «errepresioa ezartzeko» tresna gisa erabiltzen dutela salatu du.

Euskal Herriko ekonomia ez da inoiz nagusiki esklabista izan, baina, dena den, euskal herritar asko aberastu ziren giza esplotazioari esker. Trafikoa debekatu ostean ere, XIX. mendean, esklaboen salerosketan segitu zuten.

Saran (Lapurdi), haren hotela hartua zuten naziek. Eta, hala ere, erresistentziarekin kolaboratu zuen Maria Josefa Sansberro 'Maddi' oiartzuarrak, jazarriei muga zeharkatzen lagunduz. Lehenago, 36ko gerrako iheslariei lagundu zien muga pasatzen.

Izarraitz Villaluzek eta Joxe Mari Mitxelenak Sansberroren figura berreskuratu dute hainbat agiri eta lekukotza bildu ostean; Edurne Portela idazleak fikzioaren bidez biribildu du haren soslaia Maddi y las fronteras liburuan.

Isabel Mellen eta Virginia Lopez de Maturana historialariek Memoria historikoa genero-ikuspegiarekin gida idatzi dute, xede bat betetzeko asmoz: «Emakumeak kontakizun historikoan txertatzea eta haien bizipenei eta esperientziei balioa ematea».

Duela laurogei urte, erbesteko Eusko Jaurlaritzak batailoi berezi bat sortu zuen indar aliatuekin batera nazien kontra borrokatzeko. Gernika jarri zion izena.

Munduko eskualde glaziar guztien izotz masa apaldu egin zen 2023an. Glaziarrena ez ezik, munduko elur eta permafrostDenbora luzean izozturik egon den lurzorua. bolumena ere txikitzen ari da.

Hain zuzen, glaziarren galera izan du hizpide klima eta natura krisiari buruzko Kinka saioak. Ibai Rico EHUko glaziologo eta geografoak azaldu ditu fenomenoaren gako eta inpaktu nagusiak [7. minututik aurrera].

Itsas portuetan funtzionatzeko modu jakin bat izaten dute, eta bete beharreko hamaika arau. Atoiontziak, itsasargiak, eta ababorra eta istriborra erabiltzen dituzte erreferentzia gisa, besteak beste.

20 portu baino gehiago daude Euskal Herrian, hiru motatakoak: arrantza portuak, kirol kaiak eta merkataritza portuak.

Klima krisiak itsas mailaren igoera azkartu du, eta Ozeano Pazifikoko uharte txikiak arriskuan jarri ditu. Bi segundoan behin klima hondamendiek lekualdaketa bat eragiten dute. Tuvalu da arrisku gehien duten irletako bat, eta gaur egun, mareak gora egiten duenean, herrialdearen %40 ur azpian gelditzen da.

Gatazkaren ia hirurehun bideo sarean eskuragarri ipini dituzte Kaliforniako Unibertsitateak eta The Packard Humanities Institute-k. Irudietako batzuk aurretik argitaratu gabeak dira. Euskal Herriko hiriak agertzen dira, 36ko gerraren testuinguruan.

Euskal kantuen a cappella bertsioak zabaltzen ditu sare sozialetan Sunita Camblongek (Angelu, Lapurdi, 2006). Iazko irailean, Txikia kantuaren bertsio baten bideo bat jarri, eta ezusteko arrakasta lortu zuen.